<h2>Centralny Rejestr Wyborców</h2>
<p>Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw zakłada wprowadzenie Centralnego Rejestru Wyborców. Ma on wejść w skład Systemu Rejestrów Państwowych. Wprowadzenie CRW ma na celu gromadzenie danych o wyborcach m.in. do potwierdzenia praw wyborczych i sporządzenia spisu wyborców zarówno w Rzeczypospolitej Polskiej, jak i za granicą, a także weryfikacji podpisów poparcia. Centralny Rejestr Wyborców zastąpi prowadzone odrębnie przez poszczególne gminy, z wykorzystaniem różnych systemów informatycznych, lokalne rejestry wyborców.</p>
<p>Termin uruchomienia Centralnego Rejestru Wyborców wskaże Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej.</p>
<h2>Podwyższenie frekwencji wyborczej</h2>
<p>Ustawa wprowadza regulacje<em>, </em>których celem jest podwyższenie frekwencji w wyborach. Zmiany w tym zakresie dotyczą m.in.:</p>
<ul>
<li>zmiany wielkości obwodów głosowania. Komisarze wyborczy zostali zobowiązani do utworzenia obwodów głosowania w miejscowościach liczących powyżej 200 mieszkańców, w których nie było dotychczas siedziby obwodowej komisji wyborczej, a jest możliwość zorganizowania takiego lokalu. Ponadto co najmniej 5% mieszkańców danego obwodu lub wójt (burmistrz, prezydent miasta) uzyskali prawo do złożenia wniosku do komisarza wyborczego o dokonanie podziału obwodu głosowania, jeżeli na jego obszarze w wyniku podziału będzie możliwość zorganizowania lokalu obwodowej komisji wyborczej;</li>
<li>zapewnienia bezpłatnego transportu wyborcom niepełnosprawnym o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz wyborcom, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat.</li>
<li>zapewnienia przez wójtów lub burmistrzów w gminach wiejskich i miejsko-wiejskich bezpłatnego gminnego przewozu pasażerskiego dla wyborców ujętych w spisie wyborców w stałym obwodzie głosowania położonym na obszarze danej gminy, pod warunkiem, że w danej gminie nie funkcjonuje w dniu wyborów publiczny transport zbiorowy albo najbliższy przystanek komunikacyjny oddalony jest o ponad 1,5 km od lokalu wyborczego.</li>
</ul>
<h2>Obecność ½ członków obwodowej komisji wyborczej przez cały czas prac komisji</h2>
<p>Rozporządzenie reguluje, że od momentu rozpoczęcia głosowania aż do jego zakończenia w lokalu wyborczym muszą być równocześnie obecni członkowie obwodowej komisji wyborczej w liczbie stanowiącej co najmniej 1/2 jej pełnego składu, w tym przewodniczący komisji lub jego zastępca. W poprzednim stanie prawnym wymagane było 2/3 pełnego składu komisji.</p>
<h2>Nowe uprawniania dla mężów zaufania oraz obserwatorów społecznych</h2>
<p>Zmiany w ustawie wprowadzają nowe uprawnienia dla mężów zaufania oraz obserwatorów społecznych, umożliwiające rejestrację czynności obwodowej komisji wyborczej w obwodach na obszarze kraju nie tylko, jak dotychczas, przed rozpoczęciem glosowania i po jego zakończeniu, ale również w trakcie głosowania.</p>
<p>Dodano także uprawnienie do przekazywania zarejestrowanego materiału nie tylko obwodowej komisji wyborczej, ale również do ministra właściwego do spraw informatyzacji, który zobowiązany będzie do przechowywania tych materiałów do czasu stwierdzenia ważności wyborów i udostępniania ich sądowi.</p>
<h2>Zmiana zasad głosowania wyborców stale zamieszkałych za granicą, a głosujących w kraju</h2>
<p>Wyborcy stale mieszkający za granicą, a głosujący w kraju w dalszym ciągu będą mogli głosować, okazując obwodowej komisji wyborczej paszport w celu stwierdzenia ich tożsamości, lecz konieczne będzie do tego wcześniejsze złożenie wniosku o zmianę miejsca głosowania lub przedstawienie zaświadczenia o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów.</p>
<h2>Skargi ws. okręgów wyborczych i obwodów głosowania</h2>
<p>Ustawa zakłada zmianę organu, do którego kierowane będą mogły być skargi w sprawach podziału jednostki samorządu terytorialnego na okręgi wyborcze oraz podziału gminy na stałe obwody głosowania. Dotychczas organem właściwym do rozpoznania takiej skargi była Państwowa Komisja Wyborcza. Kompetencję tę przejmie Naczelny Sąd Administracyjny.</p>
<p>Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. weszła w życie w dniu 31 marca 2023, z wyjątkiem przepisów:</p>
<ol>
<li>wdrażających umowę Rzeczpospolitej Polskiej ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej – przepisy weszły w życie w dniu 17 marca 2023 r.;</li>
<li>związanych z utworzeniem i funkcjonowaniem Centralnego Rejestru Wyborców;</li>
<li>związanych z przekazywaniem przez mężów zaufania ministrowi informatyzacji materiałów z zarejestrowanym przebiegiem czynności obwodowej komisji wyborczej;</li>
<li>dotyczących składania określonych w ustawie wniosków przez wyborców przy pomocy usług elektronicznych udostępnionych przez ministra właściwego do spraw informatyzacji.</li>
</ol>
<p>Terminy, o których mowa w pkt 2-4, zostaną określone przez Prezesa Rady Ministrów w komunikatach wydanych po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej. Komunikaty zostaną ogłoszone w Dzienniku Ustaw.</p>
<p>Poza tym większość zmienianych przepisów Kodeksu wyborczego w odniesieniu do wyborów organów jednostek samorządu terytorialnego znajdzie zastosowanie od następnej kadencji.</p>
<p>Omówienie na podstawie: <a href="https://pkw.gov.pl/aktualnosci/informacje/najwazniejsze-zmiany-wynikajace-z-ustawy-z-dnia-26-stycznia-2023-r-o-zmianie-ustawy-kodeks-wyborczy-" target="_blank" rel="noopener">https://pkw.gov.pl/aktualnosci/informacje/najwazniejsze-zmiany-wynikajace-z-ustawy-z-dnia-26-stycznia-2023-r-o-zmianie-ustawy-kodeks-wyborczy-</a></p>
<p>&nbsp;</p>
<p>Źródło:</p>
<ol>
<li><a href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230000497/T/D20230497L.pdf" target="_blank" rel="noopener">https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230000497/T/D20230497L.pdf</a></li>
</ol>


<p>Opis najważniejszych zmian w Kodeksie wyborczym wynikających z ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r.</p>


Najważniejsze zmiany w Kodeksie wyborczym

<h2>Zadania obwodowej komisji wyborczej</h2>
<p>Obowiązki OKW są związane z przeprowadzeniem głosowania w danym obwodzie. Należą do nich: czuwanie nad przestrzeganiem prawa wyborczego podczas głosowania, ustalenie wyników głosowania w obwodzie oraz przesłanie ich do właściwej komisji wyborczej.</p>
<h3>Wymagania dla kandydatów</h3>
<p>Kandydat na członka obwodowej komisji wyborczej musi spełniać określone kryteria. Przede wszystkim, musisz:</p>
<ul>
<li>być obywatelem Polski,</li>
<li>mieć ukończone 18 lat najpóźniej w dniu zgłoszenia,</li>
<li>nie być pozbawionym praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,</li>
<li>nie być pozbawionym praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu</li>
<li>nie możesz być osobą ubezwłasnowolnioną prawomocnym orzeczeniem sądu.</li>
</ul>
<h3>Uwaga!</h3>
<p>Kandydaci muszą również stale zamieszkiwać na obszarze województwa, w którym są zgłaszani do komisji, oraz być wpisanymi do stałego rejestru wyborców jednej z gmin na tym obszarze.</p>
<h4>Należy pamiętać, że członek obwodowej komisji wyborczej nie może pełnić jednocześnie innych funkcji, np. być:</h4>
<ul>
<li>kandydatem w wyborach,</li>
<li>komisarzem wyborczym,</li>
<li>pełnomocnikiem wyborczym,</li>
<li>pełnomocnikiem finansowym,</li>
<li>urzędnikiem wyborczym,</li>
<li>mężem zaufania lub obserwatorem społecznym,</li>
<li>rodziną kandydata w wyborach w danym okręgu, z którego ten kandyduje, czyli:</li>
</ul>
<p>&#8211; małżonkiem, jego ojcem, matką, dziadkiem, babcią (tzw. wstępnym),</p>
<p>&#8211; synem, córką, wnukiem, wnuczką (tzw. zstępnym),</p>
<p>&#8211; rodzeństwem, małżonkiem zstępnego lub przysposobionego albo osobą pozostającą z kandydatem w stosunku przysposobienia.</p>
<h3>Zgłoszenie kandydatury</h3>
<p>W przypadku spełnienia wymienionych kryteriów, możesz zgłosić swoją kandydaturę na członka obwodowej komisji wyborczej. Możesz to zrobić na dwa sposoby: skontaktować się z pełnomocnikiem komitetu wyborczego albo zgłosić swoją kandydaturę samodzielnie w urzędzie gminy.</p>
<p>Wykaz wszystkich pełnomocników komitetów wyborczych, utworzonych w związku z wyborami do Sejmu i Senatu oraz ich adresy będą dostępne na stronie internetowej Państwowej Komisji Wyborczej.</p>
<p>Należy pamiętać, że termin zgłaszania kandydatów na członków komisji wygasa najpóźniej 30 dni przed wyborami.</p>
<h3>Decyzja o powołaniu w skład komisji</h3>
<p>Po zgłoszeniu pełnomocnicy komitetów wyborczych przekażą listę kandydatów do odpowiednich urzędów. Warto podkreślić, że zgłoszenie nie gwarantuje automatycznego powołania w skład komisji.</p>
<p>&nbsp;</p>
<p>Źródła:</p>
<ol>
<li><a href="https://pkw.gov.pl/aktualnosci/informacje/jak-zostac-kandydatem-na-czlonka-obwodowej-komisji-wyborczej" target="_blank" rel="noopener">https://pkw.gov.pl/aktualnosci/informacje/jak-zostac-kandydatem-na-czlonka-obwodowej-komisji-wyborczej</a> [dostęp: 25.07.2023 r.]</li>
<li><a href="https://pkw.gov.pl/aktualnosci/informacje/wybory-do-sejmu-i-senatu-2019-quotjak-zostac-kandydatem-na-czlonka-obwodowej-komisji-wyborczejquot-spot-i-poradnik" target="_blank" rel="noopener">https://pkw.gov.pl/aktualnosci/informacje/wybory-do-sejmu-i-senatu-2019-quotjak-zostac-kandydatem-na-czlonka-obwodowej-komisji-wyborczejquot-spot-i-poradnik</a> [dostęp: 26.07.2023 r.]</li>
<li><a href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110210112/U/D20110112Lj.pdf" target="_blank" rel="noopener">https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110210112/U/D20110112Lj.pdf</a> [dostęp:26.07.2023 r.]</li>
</ol>


<p>Przedstawiamy warunki, które muszą spełniać kandydaci, oraz przewodnik krok po kroku.</p>


Praca w obwodowej komisji wyborczej

<p><strong>Za nielegalne i szkodliwe treści w internecie uznajemy takie, które naruszają prawo lub mają negatywny wpływ na użytkowników oraz całe społeczeństwo</strong>. Przyjmują one formy takie jak:</p>
<ol>
<li>Fałszywe informacje i oszustwa.</li>
<li>Rasistowskie i ksenofobiczne komentarze.</li>
<li>Materiały propagujące terroryzm i przemoc.</li>
<li>Cyberprzemoc, w tym obraźliwe, zniesławiające lub agresywne komentarze. skierowane do innych użytkowników.</li>
<li>Nielegalne publikowanie informacji poufnych lub danych osobowych bez zgody ich właścicieli.</li>
<li>Treści związane z handlem ludźmi lub narkotykami.</li>
<li>Naruszenie praw autorskich.</li>
<li>Pornografia dziecięca.</li>
</ol>
<p>Ze względu na destruktywny charakter  tego typu treści powstały prawa i regulacje mające na celu ich zwalczanie, by zapewnić bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom internetu. Odpowiedzialności prawnej podlegają nie tylko ich autorzy, lecz także osoby, które je rozpowszechniają i udostępniają.</p>
<h2>Regulacje europejskie w kontekście największych platform</h2>
<p>W dniu 5 lipca 2022 r. Parlament Europejskich przyjął akt o usługach cyfrowych i akt o rynkach cyfrowych, które mają na celu ochronę użytkowników przed szkodliwymi i nielegalnymi treściami.</p>
<p>Europosłowie uznali, że dobrowolne działania podjęte przez platformy internetowe w celu moderowania treści są niewystarczające. Dlatego postanowili ustanowić jasne i ogólnounijne zasady, które obejmują skuteczne oraz szybkie mechanizmy zgłaszania i usuwania nielegalnych treści. Dzięki tym regulacjom użytkownicy będą mieć jeszcze wygodniejszy dostęp do narzędzi pozwalających zgłaszać tego rodzaju materiały. Jednocześnie wprowadzono mechanizmy zapobiegające nadużyciom, zapewniając powiadomienia dla użytkowników dotkniętych decyzją o oznaczeniu lub usunięciu treści, a także możliwość odwołania się od tych decyzji do krajowych organów rozstrzygających spory. <u>Ważne jest również, aby platformy internetowe usuwały treści nielegalne w sposób rzetelny, proporcjonalny i niedyskryminujący, respektując prawa i wolności użytkowników, takie jak wolność wypowiedzi i wolny dostęp do informacji.</u></p>
<p>W przypadku materiałów, które są przestępstwem, platformy internetowe zostaną zobowiązane do zgłaszania poważnych przypadków właściwym organom ścigania, co ułatwi poszukiwanie i osądzenie sprawców.</p>
<p>W celu zwalczania szkodliwych treści, takich jak dezinformacja, wprowadzono również nowe przepisy dotyczące przejrzystości platform internetowych, w tym polityki monetyzacji. Użytkownicy mają także większą kontrolę nad zawartością online, która jest im wyświetlana poprzez możliwość rezygnacji z personalizowanych treści. Ponadto przepisy regulują reklamy ukierunkowane, zakazując kierowania ich do osób niepełnoletnich oraz wykorzystywania wrażliwych danych, takich jak orientacja seksualna, religia czy pochodzenie etniczne.</p>
<p>25 kwietnia 2023 roku Komisja Europejska przyjęła pierwsze decyzje w ramach aktu o usługach cyfrowych, wyróżniając 17 bardzo dużych platform internetowych i 2 bardzo duże wyszukiwarki internetowe, które mają co najmniej 45 mln aktywnych użytkowników miesięcznie. Przedsiębiorstwa te zostały zobowiązane do wywiązania się z pełnego zestawu nowych obowiązków w ciągu czterech miesięcy.</p>
<p>Więcej informacji na temat Aktu o rynkach cyfrowych i aktu o usługach cyfrowych można znaleźć w <a href="https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A52020PC0825" target="_blank" rel="noopener">Bazie aktów prawnych Unii Europejskiej </a>oraz na <a href="https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/digital-markets-act-ensuring-fair-and-open-digital-markets_pl" target="_blank" rel="noopener">stronie Komisji Europejskiej</a>.</p>
<h2>Zgłaszanie treści, które są przestępstwem</h2>
<p>W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa w sieci, należy zgłosić je w najbliższej jednostce policji lub prokuraturze. Będzie ono ścigane na wniosek osoby poszkodowanej. Można również złożyć zawiadomienie za pomocą strony: <a href="https://www.gov.pl/web/gov/zglos-przestepstwo" target="_blank" rel="noopener">https://www.gov.pl/web/gov/zglos-przestepstwo</a>.</p>
<p>Zgodnie zaś z ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, wszelkie internetowe próby oszustwa, wyłudzenia danych czy incydentów niebezpiecznych lub potencjalnie niebezpiecznych można zgłosić do CSIRT NASK, który jest jednostką wyznaczoną do realizacji tego typu zadań. Zgłoszenie można wysłać, używając poniższego formularza:</p>
<p>&nbsp;</p>
<p><img decoding="async" loading="lazy" class="size-large wp-image-1158" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/06/3.-Zwalczanie_szkodliwych_tresci_TEKST-1024x654.png" alt="" width="750" height="479" srcset="https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/06/3.-Zwalczanie_szkodliwych_tresci_TEKST-1024x654.png 1024w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/06/3.-Zwalczanie_szkodliwych_tresci_TEKST-300x192.png 300w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/06/3.-Zwalczanie_szkodliwych_tresci_TEKST-768x491.png 768w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/06/3.-Zwalczanie_szkodliwych_tresci_TEKST-1536x981.png 1536w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/06/3.-Zwalczanie_szkodliwych_tresci_TEKST-1568x1002.png 1568w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/06/3.-Zwalczanie_szkodliwych_tresci_TEKST.png 1600w" sizes="(max-width: 750px) 100vw, 750px" /></p>
<p>&nbsp;</p>
<p>&nbsp;</p>
<p>Źródła:</p>
<ol>
<li><a href="https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/economy/20201022STO89919/zwalczanie-szkodliwych-lub-nielegalnych-tresci-w-internecie" target="_blank" rel="noopener">https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/economy/20201022STO89919/zwalczanie-szkodliwych-lub-nielegalnych-tresci-w-internecie</a> [dostęp: 20.06.2023 r.]</li>
<li><a href="https://www.gov.pl/web/numer-alarmowy-112/nielegalne-tresci-w-internecie2" target="_blank" rel="noopener">https://www.gov.pl/web/numer-alarmowy-112/nielegalne-tresci-w-internecie2</a> [dostęp: 20.06.2023 r.]</li>
<li><a href="https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/monografie/nielegalna-i-szkodliwa-tresc-w-internecie-aspekty-prawnokarne-369231196" target="_blank" rel="noopener">https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/monografie/nielegalna-i-szkodliwa-tresc-w-internecie-aspekty-prawnokarne-369231196</a> [dostęp: 20.06.2023 r.]</li>
<li><a href="https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A52020PC0825" target="_blank" rel="noopener">https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A52020PC0825</a> [dostęp: 20.06.2023 r.]</li>
<li><a href="https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/digital-services-act-ensuring-safe-and-accountable-online-environment_pl" target="_blank" rel="noopener">https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/digital-services-act-ensuring-safe-and-accountable-online-environment_pl</a> [dostęp: 20.06.2023 r.]</li>
<li><a href="https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/digital-markets-act-ensuring-fair-and-open-digital-markets_pl" target="_blank" rel="noopener">https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/digital-markets-act-ensuring-fair-and-open-digital-markets_pl</a> [dostęp: 20.06.2023 r.]</li>
<li><a href="https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/cyberprzestepczosc" target="_blank" rel="noopener">https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/cyberprzestepczosc</a> [dostęp: 21.06.2023 r.]</li>
<li><a href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001560/U/D20181560Lj.pdf" target="_blank" rel="noopener">https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001560/U/D20181560Lj.pdf</a> [dostęp: 21.06.2023 r.]</li>
</ol>
<p>&nbsp;</p>


<p>Czy prawo chroni użytkowników przed tego typu przekazami?</p>


Najważniejsze zmiany w Kodeksie wyborczym

Praca w obwodowej komisji wyborczej

Zwalczanie szkodliwych treści