<h2><span style="background-color: var(--global--color-background);color: var(--global--color-primary);font-family: var(--global--font-secondary);font-size: var(--global--font-size-base)">Z kradzieżą tożsamości w internecie mamy do czynienia, gdy osoby nieuprawnione pozyskują i wykorzystują nasze dane osobowe.</span></h2>
<p><span style="background-color: var(--global--color-background);color: var(--global--color-primary);font-family: var(--global--font-secondary);font-size: var(--global--font-size-base)">Jest to jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla naszego bezpieczeństwa w sieci oraz finansów</span><a style="background-color: var(--global--color-background);font-family: var(--global--font-secondary);font-size: var(--global--font-size-base)" href="#_ftn1" name="_ftnref1">[1]</a><span style="background-color: var(--global--color-background);color: var(--global--color-primary);font-family: var(--global--font-secondary);font-size: var(--global--font-size-base)">.</span><span style="background-color: var(--global--color-background);color: var(--global--color-primary);font-family: var(--global--font-secondary);font-size: var(--global--font-size-base)"> Działania takie mają na celu najczęściej przejęcie naszych środków, ale także zaciągnięcia kredytu w naszym imieniu lub dokonania oszustwa. Jakie metody stosują cyberprzestępcy i jak nie paść ofiarą wyłudzenia?</span></p>
<p>Kradzież danych to bardzo popularne przestępstwo<a href="#_ftn2" name="_ftnref2">[2]</a>, które może popełnić każdy, kto ma dostęp do internetu.</p>
<h3>Phishing</h3>
<p>To obecnie najczęściej wykorzystywana metoda pozwalająca wykraść nasze dane. Polega na tworzeniu fałszywych stron internetowych lub wiadomości e-mail/SMS, które wyglądają jak autentyczne, ale w rzeczywistości mają na celu wyłącznie pozyskanie danych osobowych użytkowników. Są one łudząco podobne do stron instytucji państwowych lub finansowych albo wiadomości wysyłanych przez te podmioty. Osoby, które nieświadomie klikają w linki lub podają swoje dane, padają ofiarą tego rodzaju ataku.</p>
<h5>By zgłosić phishing, wejdź na stronę internetową zespołu reagowania na incydenty komputerowe CERT Polska <a href="https://incydent.cert.pl/" target="_blank" rel="noopener">https://incydent.cert.pl/</a>, wypełnij krótki formularz online, dołącz podejrzaną wiadomość i wyślij. SMS-y można przekazywać bezpośrednio na wskazany na stronie numer telefonu.</h5>
<h3>Wirusy i malware<a href="#_ftn3" name="_ftnref3"></a></h3>
<p>Złośliwe oprogramowanie może infekować komputery i urządzenia mobilne, pozyskując dane osobowe, takie jak hasła do kont, numery kart kredytowych i inne informacje. Hakerzy często próbują włamać się do naszych kont na różnych platformach, takich jak media społecznościowe, poczta elektroniczna czy konta bankowe. Najczęściej wykorzystują oni słabe hasła lub luki w zabezpieczeniach<a href="#_ftn3" name="_ftnref3">[3].</a></p>
<h3>Ataki typu DDoS</h3>
<p>To jedne z najczęstszych ataków na systemy komputerowe lub usługi sieciowe. Ich celem jest zajęcie wszystkich dostępnych i wolnych zasobów komputera. Powodują zablokowanie funkcjonowania usługi online (np. strony internetowej czy poczty e-mail znajdującej się na hostingu) i uzyskanie dostępu do danych wrażliwych<a href="#_ftn4" name="_ftnref4">[4].</a></p>
<h3>Kradzież portfela cyfrowego</h3>
<p>Popularność kryptowalut spowodowała wzrost przypadków kradzieży portfeli cyfrowych<a href="#_ftn6" name="_ftnref6">[6]</a>. Hakerzy mogą próbować pozyskać prywatne klucze dostępu do portfeli, a w rezultacie kontrolować kryptowaluty użytkowników. Płatności te są bezpieczne, o ile zachowamy ostrożność i krytyczne myślenie. Pamiętajmy, by nie udostępniać naszych zabezpieczeń osobom postronnym, sprawdzać dokładnie wiarygodność stron, na których dokonujemy transakcji i nie korzystać z przesłanych linków<a href="#_ftn5" name="_ftnref5">[5].</a></p>
<p>.</p>
<h2>Jak się chronić?</h2>
<p>Mimo tak wielu sposobów kradzieży danych, istnieją też działania, które mogą zminimalizować to ryzyko.</p>
<h3>Silne hasła</h3>
<p>Stworzenie trudnych do odgadnięcia haseł, ich regularna zmiana oraz weryfikacja dwuetapowa może być skuteczną obroną przed włamaniami. Więcej na temat tego, jak odpowiednio tworzyć hasła, przeczytasz w <a href="https://bezpiecznewybory.pl/baza-wiedzy/porady-dotyczace-hasel-dla-uzytkownikow-i-administratorow-sieci" target="_blank" rel="noopener">artykule</a>.</p>
<h3>Ostrożność</h3>
<p>Zachowaj czujność wobec odbieranej korespondencji e-mail czy wiadomości w mediach społecznościowych, które zawierają prośby o podanie danych osobowych czy też załączniki i linki. Zawsze sprawdzaj, czy nadawca jest zaufany. Jeśli to Twój znajomy lub ktoś bliski, po prostu do niego zadzwoń, by to potwierdzić. Istnieje mała szansa, że osoba, niebędąca w naszym bliskim otoczeniu nagle poprosi nas o pomoc drogą online.</p>
<h3>Zabezpieczenie urządzeń</h3>
<p>Aktualizuj oprogramowanie na komputerach i urządzeniach mobilnych, aby uniknąć luk bezpieczeństwa oraz infekcji złośliwym oprogramowaniem.</p>
<h3>Monitorowanie kont bankowych</h3>
<p>Regularnie sprawdzaj stan swojego konta bankowego, aby odpowiednio wcześnie wykryć ewentualne nieautoryzowane transakcje. Do konta internetowego loguj się jedynie ze swoich urządzeń oraz nie wykorzystuj do tego celu publicznych sieci Wi-Fi.</p>
<p>Odpowiednia edukacja i świadomość ryzyka mogą pomóc nam w zminimalizowaniu zagrożeń i ochronie naszych danych osobowych. Pamiętajmy o ostrożności i stosujmy najlepsze praktyki w zakresie bezpieczeństwa online.</p>
<p>&nbsp;</p>
<p>&nbsp;</p>
<p><a href="#_ftnref1" name="_ftn1">[1]</a> <a href="https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/ograniczamy-negatywne-skutki-kradziezy-tozsamosci" target="_blank" rel="noopener">https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/ograniczamy-negatywne-skutki-kradziezy-tozsamosci</a> [dostęp:10.10.2023 r.]</p>
<p><a href="#_ftnref2" name="_ftn2">[2]</a> Art. 190a Kodeksu karnego.</p>
<p><a href="#_ftnref3" name="_ftn3">[3]</a> Malware – złośliwe oprogramowanie, programy komputerowe, których celem jest wykonywanie szkodliwych działań, np. przejęcie kontroli nad urządzeniem ofiary czy kradzież danych, haseł bądź plików. [Źródło: ABC Cyberbezpieczeństwa, NASK – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2022, dostęp: 09.10.2023 r.]</p>
<p><a href="#_ftnref4" name="_ftn4">[4]</a> ABC Cyberbezpieczeństwa, NASK – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2022, dostęp: 12.10.2023 r.]</p>
<p><a href="#_ftnref5" name="_ftn5">[5]</a> Portfel cyfrowy &#8211; Portfele cyfrowe nie mają materialnej postaci. Można w nich „przechowywać” swoje karty płatnicze (a w niektórych przypadkach także pieniądze), by można było nimi szybko i sprawnie płacić. Mogą mieć formę aplikacji zainstalowanej na telefonie lub rozwiązania powiązanego z przeglądarką, z której korzystacie.  Dane karty są wprowadzane do portfela wirtualnego poprzez zapisanie ich numeru, daty ważności oraz kodu zabezpieczającego, a następnie zaszyfrowane. Źródło: <a href="https://www.visa.pl/visa-everywhere/blog/bdp/2021/06/01/portfel-elektroniczny-visa-1622579327829.html" target="_blank" rel="noopener">https://www.visa.pl/visa-everywhere/blog/bdp/2021/06/01/portfel-elektroniczny-visa-1622579327829.html</a> [dostęp: 12.10.2023 r.]</p>
<p><a href="#_ftnref6" name="_ftn6">[6]</a> <a href="https://forsal.pl/gospodarka/artykuly/8372068,rekordowa-skala-oszustw-na-rynku-kryptowalut.html" target="_blank" rel="noopener">https://forsal.pl/gospodarka/artykuly/8372068,rekordowa-skala-oszustw-na-rynku-kryptowalut.html</a> [dostęp: 12.10.2023 r.]</p>
<p>&nbsp;</p>


<p>Kto i jak może ukraść naszą tożsamość w sieci? Co możemy zrobić, żeby temu zapobiec?</p>


Kradzież danych w internecie

<p>W polskim systemie parlamentarnym posłowie i senatorowie odgrywają kluczową rolę w procesie stanowienia prawa, reprezentując interesy swoich wyborców oraz współtworząc politykę państwa. Ich obowiązki, uprawnienia i odpowiedzialność są ściśle określone przede wszystkim w <a href="https://www.sejm.gov.pl/prawo/mandat/kon6.htm" target="_blank" rel="noopener">ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</a></p>
<p>Jak określa <a href="https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/4.htm" target="_blank" rel="noopener">Konstytucja RP</a>:</p>
<p><em>Przed rozpoczęciem sprawowania mandatu posłowie składają przed Sejmem następujące ślubowanie: „Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej.”</em></p>
<p><em>[…]</em><em> Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.</em></p>
<p>Przedstawiamy najważniejsze z obowiązki parlamentarzystów w Polsce:</p>
<h2>Obowiązki posłów</h2>
<ol>
<li><strong> Udział w pracach Sejmu.</strong> Posłowie, wybierani w wyborach ogólnych na okres 4 lat, mają obowiązek regularnego uczestniczenia w posiedzeniach Sejmu. Ich głównym zadaniem jest przyjmowanie, modyfikowanie i uchwalanie ustaw oraz innych aktów prawnych.</li>
<li><strong> Debaty i dyskusje.</strong> Przedstawiciele izby niższej parlamentu biorą udział w debatach nad projektami ustaw i innymi ważnymi kwestiami. Ich zadaniem jest wyrażanie swoich opinii, argumentowanie i prezentowanie stanowisk swojej partii lub frakcji.</li>
<li><strong> Komisje sejmowe.</strong> Posłowie są przypisywani do różnych komisji sejmowych, gdzie dokonują szczegółowych analiz projektów ustaw oraz innych zagadnień. Praca w nich pozwala im zgłębiać tematy, które później zostaną poddane głosowaniu na posiedzeniu Sejmu.</li>
<li><strong> Kontakt z wyborcami. </strong>Każdy przedstawiciel Sejmu ma obowiązek utrzymywania stałego kontaktu z mieszkańcami swojego okręgu wyborczego, reprezentując ich interesy w parlamencie. Ma on obowiązek przyjmowania opinii, postulatów i wniosków wyborców i ich organizacji, a także zachowanie tajemnicy informatorów.</li>
<li><strong> Prace legislacyjne.</strong> Posłowie uczestniczą w tworzeniu i modyfikowaniu prawa poprzez składanie poprawek, dyskusje i głosowanie nad projektami ustaw. Posłowie mają prawo wyrażać swoje stanowisko, zgłaszać wnioski oraz uczestniczyć w podejmowaniu inicjatyw ustawodawczych i uchwałodawczych oraz w dyskusji nad projektami ustaw i uchwał. Interpelacje i zapytania poselskie to dodatkowe narzędzia, które pozwalają na skierowanie pytań do organów władzy wykonawczej. Zasady korzystania z tych praw oraz tryb udzielania odpowiedzi reguluje regulamin Sejmu.</li>
<li><strong> Kontrola władzy wykonawczej.</strong> Rolą posłów jest także kontrolowanie działalności rządu. Mogą zadawać pytania, interpelacje oraz uczestniczyć w debatach dotyczących działań władzy wykonawczej.</li>
</ol>
<p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-large wp-image-1874" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2b-1024x557.png" alt="" width="750" height="408" srcset="https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2b-1024x557.png 1024w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2b-300x163.png 300w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2b-768x418.png 768w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2b-1536x836.png 1536w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2b-1568x854.png 1568w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2b.png 1600w" sizes="(max-width: 750px) 100vw, 750px" /></p>
<h2>Obowiązki senatorów</h2>
<ol>
<li><strong> Udział w pracach Senatu.</strong> Senatorowie, tak samo jak posłowie, wybierani w wyborach ogólnych na okres 4 lat, reprezentują interesy wyborców w parlamencie. Ich głównym zadaniem jest uczestnictwo w posiedzeniach Senatu, gdzie analizują projekty ustaw i głosują nad nimi.</li>
<li><strong> Debaty i dyskusje.</strong> Przedstawiciele izby wyższej parlamentu biorą udział w debatach nad projektami ustaw, wyrażając swoje opinie i prezentując stanowiska.</li>
<li><strong> Praca w komisjach senackich.</strong> Senatorowie są również przypisywani do komisji senackich, gdzie dokładnie analizują projekty ustaw i inne tematy.</li>
<li><strong> Kontakt z wyborcami.</strong> Obowiązek pozostawania w stałym kontakcie senatorów z mieszkańcami swojego regionu i reprezentowania ich interesów jest jednym z najistotniejszych w sprawowaniu przez nich urzędu. Reguluje to artykuł 23 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, według którego mają oni obowiązek tworzenia biur poselskich i senatorskich.</li>
<li><strong> Praca legislacyjna.</strong> Senatorowie uczestniczą w procesie tworzenia prawa, zgłaszając poprawki, dyskutując i głosując nad projektami ustaw. Artykuł 15 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora zapewnia senatorom prawa pozwalające im wyrażać swoje stanowisko, zgłaszać wnioski, uczestniczyć w inicjatywach ustawodawczych Senatu oraz dyskusjach nad projektem ustaw i uchwał. Zasady korzystania z tych uprawnień oraz tryb udzielania odpowiedzi są określone w regulaminie Senatu.</li>
<li><strong> Kontrola władzy wykonawczej.</strong> Podobnie jak posłowie, senatorowie są zobowiązani do kontrolowania działań rządu. Mogą to robić poprzez zadawanie pytań, składanie interpelacji i uczestnictwo w debatach.</li>
</ol>
<p>&nbsp;</p>
<p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-large wp-image-1873" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2a-1024x558.png" alt="" width="750" height="409" srcset="https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2a-1024x558.png 1024w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2a-300x164.png 300w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2a-768x419.png 768w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2a-1536x837.png 1536w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2a-1568x855.png 1568w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2023/10/Baza_Wiedzy_2a.png 1600w" sizes="(max-width: 750px) 100vw, 750px" /></p>
<p>&nbsp;</p>
<p>Źródła:</p>
<ol>
<li><a href="https://www.sejm.gov.pl/prawo/mandat/kon6.htm" target="_blank" rel="noopener">https://www.sejm.gov.pl/prawo/mandat/kon6.htm</a> [dostęp: 25.08.2023 r.]</li>
<li><a href="https://senat.edu.pl/senat/obowiazki-prawa/" target="_blank" rel="noopener">https://senat.edu.pl/senat/obowiazki-prawa/</a> [dostęp: 25.08.2023 r.]</li>
<li><a href="https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/4.htm" target="_blank" rel="noopener">https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/4.htm</a> [dostęp: 31.08.2023 r.]</li>
</ol>


<p>Dowiedz się, czego możemy wymagać od osób reprezentujących nas w parlamencie.</p>


Obowiązki posłów i senatorów

<h3>YouTube dba o swoją społeczność i udostępnia dobre praktyki tworzenia oraz publikowania treści, które będą wartościowe i bezpieczne dla wszystkich użytkowników platformy.</h3>
<p>Zasady zostały opracowane dla każdego rodzaju treści, w tym filmów, komentarzy, linków i miniatur. Określają one, co w YouTube jest dozwolone, a co nie. Nie tylko w związku ze zbliżającymi się wyborami, ale również w celu świadomego korzystania z platformy <strong>zachęcamy do zapoznania się z wytycznymi dla społeczności </strong><a href="https://www.youtube.com/intl/ALL_pl/howyoutubeworks/policies/community-guidelines/" target="_blank" rel="noopener"><strong>na stronie.</strong> </a>Można tam znaleźć m.in. informacje na temat materiałów zakwalifikowanych jako zakazane czy nieuczciwe; czym są treści drażliwe oraz jak zapewnić bezpieczeństwo w sieci dzieciom.</p>
<p>Wytyczne uwzględniają również sprawy społeczne, takie jak: nękanie w sieci, szerzenie nienawiści czy treści promujące przemoc. Zapobiegają też rozprzestrzenianiu się nieprawdziwych informacji na temat COVID-19 oraz kontrolują sprzedaż towarów regulowanych, takich jak np. broń palna. Chcąc zachować transparentność, YouTube wskazuje również:</p>
<ul>
<li>jak wygląda proces tworzenia nowych zasad oraz aktualizacji obecnych,</li>
<li>w jaki sposób wykrywane są naruszenia, kto może zgłaszać szkodliwe treści oraz</li>
<li>jak wygląda egzekwowanie zasad.</li>
</ul>


<p>W trosce o bezpieczeństwo wyborów platforma ogranicza rozprzestrzenianie się materiałów zakazanych i nieuczciwych.</p>


Kradzież danych w internecie

Obowiązki posłów i senatorów

Dobre praktyki serwisu YouTube