Rzetelne materiały i informacje o tym, jak weryfikować treści zamieszczane w internecie w okresie przedwyborczym, o szeroko pojętej dezinformacji oraz bezpiecznych wyborach.

Baza wiedzy wyborczej

Dezinformacja to celowe powielanie fałszywych treści, aby wyrządzić szkodę społeczeństwu. Na przykład poprzez zniekształcenie procesu i wyniku wyborów.

Nie pozwól kłamać o wyborach!

Znajdziesz tu ważne daty związane z wyborami.

Kalendarium

Odbędzie się jeśli żaden z kandydatów na prezydenta nie przekroczy 50 proc. poparcia w I turze.

Wybory prezydenckie 2025 [II tura]

W niedzielę 18 maja 2025 będziemy mogli oddać głos na kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Wybory prezydenckie 2025

Obserwacje wyborów na świecie pokazują, jak ważne jest cyberbezpieczeństwo. Już w 2016 skandal związany z ujawnieniem wykradzionych e-maili Hillary Clinton wstrząsnął amerykańską sceną polityczną.  W ciągu prawie 10 lat, które minęły od tego skandalu, można było zaobserwować rosnącą aktywność cyberprzestępców i aktorów dezinformacji. 
W ramach zabezpieczenia przed cyberzagrożeniami wyborów prezydenckich w 2025 r. powstał program Parasol wyborczy. Jednym z jego elementów jest serwis moje.cert.pl, stworzony przez zespół CERT Polska działający w ramach NASK. 
Jest on adresowany do administratorów infrastruktury teleinformatycznej, w szczególności stron internetowych.  
W moje.cert.pl można: 
<ul>
<li data-leveltext="•" data-font="Aptos" data-listid="4" data-list-defn-props="{&quot;335551671&quot;:0,&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:1070,&quot;335559991&quot;:710,&quot;469769226&quot;:&quot;Aptos&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;•&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="0" data-aria-level="1">zamówić bezpłatne skanowanie bezpieczeństwa wszystkich swoich domen </li>
</ul>
<ul>
<li data-leveltext="•" data-font="Aptos" data-listid="4" data-list-defn-props="{&quot;335551671&quot;:0,&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:1070,&quot;335559991&quot;:710,&quot;469769226&quot;:&quot;Aptos&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;•&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="1" data-aria-level="1">uzyskać informacje na temat wycieków haseł użytkowników w swojej domenie. W przypadku wykrycia, że doszło do wycieku, wysyłane jest powiadomienie. </li>
</ul>
<ul>
<li data-leveltext="•" data-font="Aptos" data-listid="4" data-list-defn-props="{&quot;335551671&quot;:0,&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:1070,&quot;335559991&quot;:710,&quot;469769226&quot;:&quot;Aptos&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;•&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="2" data-aria-level="1">otrzymywać informacje o infekcjach szkodliwym oprogramowaniem i innych zagrożeniach w swoich sieciach. </li>
</ul>
Narzędzie to może być szczególnie przydatne komitetom wyborczym.  
<h3>Skanowanie domen </h3>
Korzystając z moje.cert.pl, można upewnić się, że żadna z dawno nieużywanych podstron w domenie komitetu wyborczego nie zawiera podatności pozwalających np. na podmianę treści, co pozwala minimalizować ryzyko strat wizerunkowych, ale też wycieku danych czy pobrania wrażliwych treści.   
Odpowiednia konfiguracja domeny wyklucza także możliwość poszycia się pod nią. Zabezpiecza to przed sytuacją, w której ktoś mógłby wysyłać kompromitujące wiadomości e-mail z adresów w domenie komitetu wyborczego. 
<h3>Wycieki haseł </h3>
Wycieki haseł mogą mieć katastrofalne skutki dla kampanii. Upublicznione hasła mogą być stosowane także w innych serwisach. Oznacza to, że cyberprzestępca zyskuje dostęp nie tylko do zasobów zgromadzonych na stronach sztabu, ale także do innych usług, z których korzysta właściciel hasła. 
Powiadomienie o wycieku hasła pozwala szybko minimalizować potencjalne straty. A czas w tym przypadku może mieć kluczowe znaczenie. 
<h3>Informacje o zagrożeniach </h3>
Przeskanowanie domeny nie oznacza, że będzie ona już zawsze bezpieczna. Nowe zagrożenia pojawiają się w sieci każdego dnia i należy zachować czujność. Z moje.cert.pl informacje o infekcjach szkodliwym oprogramowaniem i innych zagrożeniach są wysyłane natychmiast po ich wykryciu. Podobnie jak w przypadku wycieku haseł pozwala to podjąć natychmiastowe działania. 
<h3>Informacje techniczne </h3>
Do skanowania stron w serwisie moje.cert.pl wykorzystuje się znane już narzędzie Artemis, którym zbadano dotychczas ponad 1,15 mln domen i subdomen. Regularne skanowanie pozwala monitorować i podnosić poziom bezpieczeństwa. Uzyskane wyniki nie są w żaden sposób upubliczniane, a jedynie niezwłocznie przekazywane administratorom. Dzięki temu zyskują oni cenną wiedzę na temat wykrytych podatności i mogą wykorzystać ją w celu poprawy bezpieczeństwa systemów. Co ważne, w ramach ponownych testów zespół CERT Polska sprawdza, czy zostały wdrożone niezbędne poprawki. 
Dostępne za pomocą moje.cert.pl informacje o wyciekach danych czy infekcjach złośliwym oprogramowaniem są czerpane z szerokich źródeł, w tym z własnych działań operacyjnych i narzędzi CERT Polska. Jednym z nich jest n6 <a href="https://cert.pl/n6/">Network Security Incident eXchange</a>. Dziennie n6 przetwarza kilka milionów zdarzeń. Każde z nich jest filtrowane zgodnie z adresami IP czy zdefiniowanymi wcześniej domenami. Udostępniane dane dotyczą m.in. infekcji szkodliwym oprogramowaniem, hostowania szkodliwej treści (np. phishing), czy podatności w aplikacjach dostępnych z internetu. 
Moje.cert.pl zostało uruchomione testowo w ostatnim kwartale 2024 roku. Dziś serwis jest w pełni funkcjonalny i dostępny dla każdego zarejestrowanego użytkownika. 
 
Źródła: 
<ul>
<li data-leveltext="" data-font="Symbol" data-listid="2" data-list-defn-props="{&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:720,&quot;335559991&quot;:360,&quot;469769226&quot;:&quot;Symbol&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="1" data-aria-level="1"><a href="https://apnews.com/article/moscow-north-america-ap-top-news-hillary-clinton-phishing-addc2727b0b04c1d80ab6ca30c4dc77e">https://apnews.com/article/moscow-north-america-ap-top-news-hillary-clinton-phishing-addc2727b0b04c1d80ab6ca30c4dc77e</a> </li>
</ul>
<ul>
<li data-leveltext="" data-font="Symbol" data-listid="2" data-list-defn-props="{&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:720,&quot;335559991&quot;:360,&quot;469769226&quot;:&quot;Symbol&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="2" data-aria-level="1"><a href="https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/program-ochrony-wyborow-przed-cyberzagrozeniami-i-dezinformacja">https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/program-ochrony-wyborow-przed-cyberzagrozeniami-i-dezinformacja</a> </li>
</ul>
<ul>
<li data-leveltext="" data-font="Symbol" data-listid="2" data-list-defn-props="{&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:720,&quot;335559991&quot;:360,&quot;469769226&quot;:&quot;Symbol&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="3" data-aria-level="1"><a href="https://moje.cert.pl/">https://moje.cert.pl</a> </li>
</ul>

Elementem Parasola wyborczego chroniącego wybory w 2025 r.  jest serwis moje.cert.pl, stworzony przez zespół CERT Polska.

Moje.cert.pl jako element programu ochrony wyborów 

<h2>Techniki wpływania na wyniki wyborów – wstęp<span class="EOP SCXW166949004 BCX0" data-ccp-props="{&quot;134233117&quot;:false,&quot;134233118&quot;:false,&quot;134245418&quot;:true,&quot;134245529&quot;:true,&quot;201341983&quot;:0,&quot;335551550&quot;:1,&quot;335551620&quot;:1,&quot;335559685&quot;:0,&quot;335559737&quot;:0,&quot;335559738&quot;:360,&quot;335559739&quot;:80,&quot;335559740&quot;:259}"> </h2>
Rok 2024, uznawany za największy rok wyborczy w historii, dostarczył danych umożliwiających analizę ogólnych zjawisk i technik wpływania na procesy wyborcze. Dzięki rozwojowi technologii niepotrzebne są bezpośrednie ingerencje, a całą operację można prowadzić zdalnie. Główną przestrzenią działania stały się media społecznościowe. To tam toczy się w tej chwili debata – nie tylko polityczna – i to tam, w dużej mierze kształtowana jest opinia publiczna. 
<h2>Techniki wpływania na wyniki wyborów – ogólna perspektywa </h2>
Na podstawie obserwacji wyborów, które odbyły się w 2024 można wyodrębnić kilka głównych technik używanych w celu wywierania wpływu na ich wynik. Oczywiście repertuar stosowanych środków jest dużo bogatszy i dostosowywany do konkretnych sytuacji. Większość z nich można jednak umieścić w ramach poniższych kategorii. 
Główne techniki obcych ingerencji w procesy wyborcze: 
<ul>
<li data-leveltext="" data-font="Symbol" data-listid="6" data-list-defn-props="{&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:720,&quot;335559991&quot;:360,&quot;469769226&quot;:&quot;Symbol&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="1" data-aria-level="1">Tworzenie stron podszywających się pod strony informacyjne. Strony takie często udają media lokalne. W ramach tej techniki wykorzystuje się generatywną sztuczną inteligencję. </li>
</ul>
<ul>
<li data-leveltext="" data-font="Symbol" data-listid="6" data-list-defn-props="{&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:720,&quot;335559991&quot;:360,&quot;469769226&quot;:&quot;Symbol&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="2" data-aria-level="1">Zalewanie organizacji fact-checkingowych i instytucji prośbami o weryfikację treści. Prezentowane materiały są zazwyczaj fałszywe i mają na celu odwrócenie uwagi od prawdziwej operacji. </li>
</ul>
<ul>
<li data-leveltext="" data-font="Symbol" data-listid="6" data-list-defn-props="{&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:720,&quot;335559991&quot;:360,&quot;469769226&quot;:&quot;Symbol&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="3" data-aria-level="1">Aktywność w mediach społecznościowych. Treści publikowane są zarówno przez ludzi jak i siatki botów. </li>
</ul>
<ul>
<li data-leveltext="" data-font="Symbol" data-listid="6" data-list-defn-props="{&quot;335552541&quot;:1,&quot;335559685&quot;:720,&quot;335559991&quot;:360,&quot;469769226&quot;:&quot;Symbol&quot;,&quot;469769242&quot;:[8226],&quot;469777803&quot;:&quot;left&quot;,&quot;469777804&quot;:&quot;&quot;,&quot;469777815&quot;:&quot;hybridMultilevel&quot;}" data-aria-posinset="4" data-aria-level="1">Wykorzystanie influencerów. Niektórzy z nich świadomie szerzą treści dezinformacyjne, inni są manipulowani. </li>
</ul>
W dalszej części tekstu powyższe techniki zostaną omówione bardziej szczegółowo. 
<h2>Techniki wpływania na wyniki wyborów – omówienie </h2>
<h3>Fałszywe strony internetowe </h3>
Jedną z najbardziej popularnych strategii wpływania na wybory jest tworzenie fałszywych stron internetowych, które mają przypominać strony newsowe. Istnieją tutaj dwie główne techniki. Albo tworzy się strony do złudzenia przypominające popularne serwisy informacyjne. Albo uruchamia zupełnie nowe witryny – w tym wypadku najczęściej podszywające się pod strony mediów lokalnych. 
W witrynach publikowane są materiały zaprojektowane na polaryzowanie społeczeństwa. Wykorzystuje się panujące w danym państwie nastroje, aby jak najlepiej grać na emocjach odbiorców. 
Strony te zakładane są na długo przed wyborami i wypełniane „zwyczajną” treścią. W odpowiednim momencie zamieszcza się na nich dezinformacyjny materiał i wykorzystuje media społecznościowe w celu jego rozpropagowania. 
<h4>Wykorzystanie AI </h4>
Znacznym ułatwieniem w stosowaniu tej techniki okazał się rozwój AI. Jej użycie ogranicza się do bardzo prostego zadania – zapełniania stron treścią. Serwis, który istnieje od lat i ma wiele archiwalnych artykułów wzbudza większe zaufanie niż taki założony kilka dni wcześniej. Sprawia to, że treści dezinformacyjne zamieszczone na takiej stronie są trudniejsze do zweryfikowania i mogą trafić do szerszej grupy odbiorców. Tylko najbardziej dociekliwi użytkownicy sieci zadadzą sobie trud przejrzenia archiwalnych publikacji i oceny ich jakości. 
<h3>Utrudnianie pracy fact-checkerów </h3>
Za utrudnianie pracy fact-checkerów odpowiada m.in. rosyjska operacja „Overload”. Polega ona na produkowaniu dużych ilości treści, zamieszczaniu ich w mediach społecznościowych, a następnie „zalewaniu” organizacji i instytucji fact-checkingowych prośbami o ich weryfikację.  
Treści te nierzadko bywają wręcz nonsensowne, natomiast aktorzy dezinformacji bezwzględnie domagają się ich sprawdzenia. Dynamika relacji w mediach społecznościowych sprawia, że odmowa zajęcia stanowiska stanowi dla części użytkowników dowód na to, że „organizacje boją się prawdy”.  
Oprócz zdyskredytowania pracy fact-checkerów, którym w następstwie tej operacji można zarzucić zajmowanie się treściami nieistotnymi, technika ta ma jeszcze jeden ważny cel. Organizacje zajęte sprawdzaniem nic nieznaczących wątków mogą w zalewie informacji nie dostrzec tych naprawdę ważnych. 
<h3>Aktywność w mediach społecznościowych </h3>
Za sukcesy kampanii dezinformacyjnych zaprojektowanych aby wpływać na wyniki wyborów, w ogromnej mierze odpowiadają media społecznościowe. Wszelkie opisane tutaj techniki wykorzystują je do promowania wcześniej stworzonych przekazów. Utrudnianie pracy fact-checkerów dzieje się w przestrzeni social mediów. Są one również używane do rozpropagowywania treści zamieszczonych na fałszywych stronach internetowych. 
Ale to nie jedyna działalność aktorów dezinformacji w social mediach.  
<h4>Ludzie </h4>
Dezinformacja w mediach społecznościowych to również pisanie komentarzy, a nawet zamieszczanie prześmiewczych memów. Przykład rumuński pokazuje, że treści nie muszą bezpośrednio promować wybranego kandydata, przekaz podprogowy sprawdza się równie dobrze. 
Dzięki przeciekowi z Social Design Agency (SDA), czyli agencji powiązanej z rosyjskim rządem specjalizującej się w kampaniach dezinformacyjnych, wiadomo, że podczas kampanii do Parlamentu Europejskiego wyprodukowano prawie 40 tysięcy jednostek treści w przeciągu pierwszych czterech miesięcy 2024 r. Ludzie pracujący przy tego typu kampaniach to nie hobbyści, a pracownicy, którzy mają z góry narzucone „targety”, aby skutecznie bombardować przestrzeń informacyjną stronniczymi treściami. 
Działają oni nie tylko w przestrzeniach ogólnych jak np. komentarze pod postami i artykułami popularnych serwisów. Ich aktywność można też zaobserwować na grupach lokalnych i tych zrzeszających hobbystów. 
<h4>Boty </h4>
Rozprzestrzenianie treści dezinformacyjnych wspierane jest także przez odpowiednio przygotowane zautomatyzowane siatki botów. Promują one wybrane treści komentując je i udostępniając na masową skalę. Z uwagi na coraz lepsze algorytmy platform społecznościowych nastawione na ich wykrywanie, współczesne siatki botów nie są już tylko prymitywnymi maszynami do postowania treści. Są to dobrze przygotowane konta – wykreowane przez AI lub kupione od wyspecjalizowanych agencji. 
<h3>Influencerzy </h3>
Infuencerzy w świecie mediów społecznościowych to supergwiazdy. Ich opinia ma ogromne znaczenie dla rzeszy ich fanów i odbija się w świecie wirtualnym szerokim echem. Dlatego są oni niezwykle cennym zasobem w procesie wpływania na wynik wyborów. Trzeba zauważyć, że bardzo trudno jest odróżnić tych, którzy głoszą własne poglądy – nawet kontrowersyjne, od tych którzy działają na zlecenie obcych sił.  
<h2>Aktorzy wpływu </h2>
Każde wybory niosą ze sobą potencjał zmiany, stąd też procesy te są uważnie obserwowane przez wszystkie rządy, zwłaszcza państw ościennych. Są jednak aktorzy, którzy próbują ingerować w procesy wyborcze na szeroką skalę. W tym kontekście najczęściej wymienia się mocarstwa – czyli Rosję i Chiny, ale także Iran. 
<h2>Podsumowanie </h2>
Techniki wpływania na wyniki wyborów ewoluują i są odpowiednio dostosowywane pod każdą sytuację. Na Słowacji zastosowano np. deepfake rozmowy dotyczącej planowanej podwyżki cen piwa. Stosowanie tych opisanych powyżej zostało zaobserwowane i udokumentowane w kilku procesach wyborczych w roku 2024. Ten artykuł należy traktować jako ogólne zarysowanie ram problemu. Kolejne odsłony cyklu przedstawią procesy wyborcze w konkretnych krajach i zastosowane w nich mechanizmy. 
&nbsp;
Źródła:
https://www.iss.europa.eu/publications/briefs/future-democracy-lessons-us-fight-against-foreign-electoral-interference-2024
https://www.auswaertiges-amt.de/resource/blob/2682484/2da31936d1cbeb9faec49df74d8bbe2e/technischer-bericht-desinformationskampagne-doppelgaenger-1&#8211;data.pdf
https://www.recordedfuture.com/research/operation-overload-impersonates-media-influence-2024-us-election
https://www.gao.gov/assets/gao-24-107600.pdf
https://www.gmfus.org/spitting-images-tracking-deepfakes-and-generative-ai-elections
&nbsp;

Poznaj kluczowe strategie manipulacji wyborczych, jakie zaobserwowano w 2024 roku.

Podstawowe techniki manipulacji wyborczych

W dniu wyborów lokale wyborcze będą otwarte od 7:00 do 21:00. Cisza wyborcza zaczyna się na 24 godziny przed głosowaniem i trwa do jego zakończenia. W tym czasie nie można prowadzić agitacji wyborczej: nie wolno zwoływać zgromadzeń, organizować pochodów i manifestacji, wygłaszać przemówień, rozpowszechniać materiałów wyborczych.
Agitacja wyborcza to publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób. Dotyczy to również internetu. Zabroniona jest także agitacja wyborcza w lokalu wyborczym, czyli między innymi eksponowanie symboli, napisów, znaków kojarzonych z kandydatami i komitetami wyborczymi. Za złamanie zakazu agitacji wyborczej grozi grzywna.
W czasie ciszy wyborczej nie możesz podawać wyników sondaży wyborczych. Jeśli złamiesz zakaz, to grozi Ci grzywna od 500 tysięcy do nawet miliona złotych. Jesteś świadkiem łamania ciszy wyborczej? Dzwoń na policję.

W tym artykule znajdziesz zasady ciszy wyborczej, godziny otwarcia lokali oraz informację o konsekwencjach naruszenia ciszy.

Co to jest cisza wyborcza?

Sprawdź na jakie udogodnienia w oddawaniu głosów mogą liczyć wyborcy, którzy ukończą 60 lat najpóźniej w dniu wyborów.

Ułatwienia dla seniorów w głosowaniu przy wyborach prezydenckich. O czym warto wiedzieć?

Dowiedz się, jakie dodatkowe formy głosowania przysługują osobom z niepełnosprawnościami oraz jakie formalności trzeba spełnić, by z nich skorzystać.

Wybory prezydenckie: Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami. Głosowanie korespondencyjne, przez pełnomocnika i w dostosowanym lokalu. 

W tym artykule znajdziesz najważniejsze informacje o wyborach prezydenckich 2025.