Rzetelne materiały i informacje o tym, jak weryfikować treści zamieszczane w internecie w okresie przedwyborczym, o szeroko pojętej dezinformacji oraz bezpiecznych wyborach.

Baza wiedzy wyborczej

Dezinformacja to celowe powielanie fałszywych treści, aby wyrządzić szkodę społeczeństwu. Na przykład poprzez zniekształcenie procesu i wyniku wyborów.

Nie pozwól kłamać o wyborach!

Znajdziesz tu ważne daty związane z wyborami.

Kalendarium

W niedzielę 9 czerwca będziemy mogli zagłosować na naszych kandydatów do Parlamentu Europejskiego.

Wybory do PE w Polsce 2024

9 maja to rocznica przedstawienia deklaracji Schumana. Uważa się ją za zalążek dzisiejszej Unii Europejskiej.

Dzień Europy 2024

Odbędzie się jedynie w tych okręgach, w których żaden z kandydatów na wójta/burmistrza/prezydenta miasta nie przekroczy 50 proc. poparcia.

Wybory samorządowe 2024 [II tura]

W przypadku drugiej tury wyborów samorządowych 2024 cisza wyborcza będzie obowiązywać od północy z 19 na 20 kwietnia do zakończenia głosowania w dniu 21 kwietnia. Cisza wyborcza dotyczy terenu całego kraju, nie tylko w tych miejsc, gdzie odbywa się ponowne głosowanie

Cisza wyborcza przed II turą

Głosowanie odbędzie się w godzinach 7:00-21:00.

Wybory samorządowe 2024 [I tura]

Eurowybory zbliżają się wielkimi krokami. Kampania wyborcza trwa, a kandydaci walczą o uwagę i poparcie obywateli. W natłoku informacji na temat polityków i ich wyborczych obietnic, postawmy na wiarygodne źródła wiedzy.  
W wyborach w Polsce startuje 1020 osób:  476 kobiet (47 proc.) i 544 mężczyzn (53 proc.). Na jeden mandat do europarlamentu przypada w naszym kraju 19 kandydatów. Listy wystawiło łącznie 11 komitetów. Każda i każdy z nich w czasie kampanii próbuje przekonać do siebie jak najwięcej wyborców. Jak odnaleźć się w natłoku wiadomości dotyczących ich kompetencji, poglądów i programów politycznych? Gdzie szukać wiarygodnych informacji, by 9 czerwca zagłosować świadomie i odpowiedzialnie? Podpowiadamy.  
<h2>Programy wyborcze na oficjalnych stronach</h2>
Aby dowiedzieć się jakie priorytety mają poszczególne partie i ich politycy, jakie mają cele i plany, a także jak zamierzają realizować je w Parlamencie Europejskim, warto zapoznać się z ich programami wyborczymi. Zwykle można je znaleźć na stronach internetowych partii, drukowanych materiałach wyborczych kandydatów czy we wpisach na oficjalnych profilach w mediach społecznościowych.  
<h2>Debaty i wystąpienia publiczne</h2>
Dobrym źródłem wiedzy na temat poglądów poszczególnych kandydatów są debaty polityczne, wywiady i wszelkie wystąpienia publiczne. Warto zwrócić w nich uwagę na to czy opinie i priorytety poszczególnych kandydatów są zgodne z naszymi, a także na prezentowaną znajomość zagadnień europejskich, czy logiczność argumentacji przedstawianych rozwiązań.  
<h2>Wcześniejsze działania w PE</h2>
Jeśli kandydat zasiadał już w Parlamencie Europejskim, na oficjalnej stronie PE można sprawdzić jego wcześniejsze działania parlamentarne. Można też znaleźć informacje na temat tego, jak dany polityk głosował w poszczególnych sprawach &#8211; parlament Europejski publikuje pełne wyniki głosowań z posiedzeń plenarnych.  
<h2>Bezpośredni kontakt</h2>
Niektórzy kandydaci organizują spotkania z wyborcami. Można wówczas posłuchać ich na żywo, a czasem także zadawać im pytania. Takie spotkania mogą być dobrą okazją do bliższego poznania osób, na które zamierzamy oddać głos.   
Wielu kandydatów jest też aktywnych w mediach społecznościowych. Zdarza się, że odpowiadają na komentarze zamieszczane pod ich wpisami, więc i tutaj można wejść z nimi w bezpośrednią interakcję. Najpierw należy jednak upewnić się, że mamy do czynienia z prawdziwym profilem danego kandydata. Jeśli ma zaledwie kilka wpisów, publikowane na nim posty mają emocjonalny i sensacyjny wydźwięk, a styl komunikacji różni się od tego, co dana osoba zwykle prezentuje – powinniśmy zachować ostrożność, ponieważ profil może być fałszywy.  
<h2>Narzędzia online</h2>
W sieci można znaleźć narzędzia, które umożliwiają porównanie swoich poglądów z programami poszczególnych komitetów wyborczych. Mogą one dostarczyć dodatkowej perspektywy i pomóc w dokonaniu świadomego wyboru.  
Narzędziem tego rodzaju jest <a href="https://latarnikwyborczy.pl/" target="_blank" rel="noopener">Latarnik Wyborczy</a> stworzony przez Centrum Edukacji Obywatelskiej. Zawiera ankietę prezentującą 25 stwierdzeń dotyczących kwestii politycznych, społecznych i ekonomicznych, na które wpływ ma Parlament Europejski. Latarnik porównuje nasze odpowiedzi z odpowiedziami komitetów wyborczych i oblicza procentową zgodność. Jest darmowym narzędziem. 
Źródła:  
<a href="https://europapnews.pap.pl/o-jeden-mandat-do-europarlamentu-ubiega-sie-w-polsce-19-kandydatow">https://europapnews.pap.pl/o-jeden-mandat-do-europarlamentu-ubiega-sie-w-polsce-19-kandydatow</a>  
<a href="https://latarnikwyborczy.pl/">https://latarnikwyborczy.pl/</a>

W natłoku informacji na temat polityków i ich wyborczych obietnic, wybierajmy wiarygodne źródła wiedzy.

Gdzie szukać informacji o kandydatach do Parlamentu Europejskiego? Postaw na wiarygodne źródła  

Dezinformacja wyborcza stanowi kluczowe wyzwanie dla współczesnych demokracji, zakłócając zdolność wyborców do podejmowania w pełni świadomych decyzji i podważając zaufanie do instytucji publicznych. W przypadku wyborów samorządowych skala i zasięg dezinformacji są bardziej skoncentrowane na poziomie lokalnym. Ponadto tematyka fałszywych przekazów może dotyczyć konkretnych kwestii, specyficznych dla danego regionu. Kolejnym aspektem, charakterystycznym dla wyborów samorządowych, jest również fakt, że dezinformacja może być rozpowszechniana za pośrednictwem zamkniętych, lokalnych grup na platformach społecznościowych, co może utrudniać jej wykrycie i ograniczanie.
&nbsp;
Niniejszy raport skupia się na problemie dezinformacji w kontekście wyborów samorządowych, które odbyły się w Polsce 07.04.2024 roku (I tura) oraz 21.04.2024 roku (II tura). Uzupełniony jest o kwestie wydarzeń okołowyborczych oraz zagrożeń odnotowanych w czasie kampanii wyborczej. Poprzez analizę odnotowanych linii narracyjnych, trendów i mechanizmów rozpowszechniania dezinformacji, raport wyjaśnia sposób funkcjonowania dezinformacji w przestrzeni informacyjnej.
&nbsp;

Podsumowanie zgłoszeń oraz analiza trendów dezinformacyjnych z okresu wyborów samorządowych 2024 r.

Raport z okresu wyborów samorządowych 2024

Rewolucja cyfrowa i dostęp do dużej ilości danych niewątpliwie zmieniły środowisko, w którym żyjemy, a nowe media &#8211; umożliwiły bycie w łączności w sposób właściwie nieograniczony. Infosfera jest też miejscem, w którym manipulacja informacją stała się powszechnym zjawiskiem. Rozpoznawanie tego rodzaju treści w sieci jest procesem ciągłego uczenia się i doskonalenia umiejętności krytycznego myślenia. Ważne jest więc, by umieć dostrzec różne techniki manipulacyjne, weryfikować informacje oraz porównywać je w różnych źródłach przed podjęciem decyzji lub podzieleniem się treściami.
<h3>Filtry bańki informacyjnej</h3>
Algorytmy serwisów społecznościowych często personalizują wyświetlane nam informacje, prezentując nam treści zgodne z naszymi upodobaniami i poglądami. Dotyczy to zarówno przekazów marketingowych, które mają nakłonić nas do zakupu danego produktu lub skorzystania z usługi, jak i informacji istotnych społecznie. Może to również prowadzić, co szczególnie niebezpieczne, do utrwalania określonych zachowań bądź przekonań.
<h4>By ograniczyć wpływ tego zjawiska, warto:</h4>
&#8211; świadomie poszukiwać wiadomości spoza własnej bańki informacyjnej;
&#8211; być otwartym na różnorodne opinie, np. obserwować konta lub media prezentujące poglądy, z którymi się nie utożsamiamy.
Czerpanie informacji z różnych źródeł pomaga nie tylko poszerzyć nasze horyzonty, lecz także lepiej zrozumieć odmienne postawy społeczne.
<h3>Kampanie dezinformacyjne</h3>
Niektóre manipulacje w sieci nie są dziełem pojedynczych osób, ale stanowią zorganizowane kampanie dezinformacyjne, które mają na celu wpływanie na opinię publiczną lub osiągnięcie konkretnych celów politycznych lub społecznych. Ich częścią mogą być również fake newsy, czyli przekazy zawierające zmanipulowane fakty, których celem jest wywołanie jak największego zainteresowania tematem. Takie kampanie mogą być prowadzone przez fałszywe konta społecznościowe, boty lub trolle.
<h3>Dezinformacja w czasie wyborów</h3>
W kontekście wyborów warto szczególnie pamiętać o zjawisku dezinformacji politycznej. Może ona obejmować:
&#8211; fałszywe informacje o kandydatach;
&#8211; fałszywe oskarżenia lub insynuacje, które mają na celu zniechęcenie wyborców do danego kandydata lub partii politycznej.
<h4>Podczas kampanii wyborczej tego typu manipulacje – co pokazują przykłady z różnych innych krajów – z pewnością będą się nasilać. Co zrobić, by im nie ulec?</h4>
<ol>
<li>Sprawdź, czy informacje są potwierdzone przez inne źródła – aby upewnić się, że są zgodne i rzetelne.</li>
<li>Zwróć uwagę na datę publikacji wpisu lub artykułu – niektóre materiały mogą być już nieaktualne.</li>
<li>Zweryfikuj, czy przekaz zawiera fakty, czy tylko opinie.</li>
<li>Zastanów się, czy źródło prezentuje tylko jednostronne informacje – brak różnorodności perspektyw może prowadzić do błędnej interpretacji.</li>
<li>Upewnij się, że źródło prezentuje dowody na swoje twierdzenia – informacje powinny być oparte na faktach i badaniach, a nie na spekulacjach lub przypuszczeniach.</li>
</ol>
<h3>Manipulacja kontekstem</h3>
Polega na prezentowaniu informacji w taki sposób, który zmienia ich znaczenie lub wprowadza nas w błąd. Manipulatorzy często wybierają fragmenty informacji, które pasują do ich narracji, pomijając istotne fakty.
<h4>Jak rozpoznać manipulację kontekstem?</h4>
&#8211; Sprawdź, czy informacja pochodzi z wiarygodnego źródła;
&#8211; Zwróć uwagę na datę publikacji. Manipulatorzy często sięgają po wiadomości sprzed lat, by uwiarygodnić przekaz propagowany w danym momencie.
&#8211; Spróbuj znaleźć pełną treść, jeśli przekaz zawiera tylko cytat lub fragment wideo.
Również jeśli informacja jest jednostronna i nie uwzględnia innych punktów widzenia, powinna wzbudzić naszą czujność.
<h3>Manipulacja przy materiałach foto/wideo</h3>
W erze cyfrowej łatwo jest manipulować obrazami i nagraniami w celu wprowadzenia nas w błąd, zwłaszcza wykorzystując do tego sztuczną inteligencję. Powszechne dziś w sieci deep fake’i mogą sprawić, że coś wydaje się prawdziwe, podczas gdy w rzeczywistości jest to poddany obróbce materiał.
Deep fakes – filmy, w których obraz i dźwięk zostały zmienione za pomocą narzędzi sztucznej inteligencji najczęściej w taki sposób, że pokazane w nich osoby wypowiadają słowa, których nigdy nie powiedziały, lub robią rzeczy, których nigdy nie zrobiły.
<h4>Jak rozpoznawać deep fake’i?</h4>
<ol>
<li> Zwróć uwagę na jakość wideo. Weryfikację warto zacząć od pobrania obrazu w wysokiej rozdzielczości. Często dopiero wtedy można zauważyć nieregularności lub widoczne piksele, które mają uniemożliwić odbiorcom zauważenie istotnych szczegółów.</li>
<li>Uważnie wsłuchaj się w nagranie dźwiękowe. Audio pełne zakłóceń, szumów czy wtrąceń również może być wskazówką, że mamy do czynienia z materiałem zmanipulowanym.</li>
<li>Przyjrzyj się szczegółom. Jeśli w materiale występują osoby, sprawdź, czy np. głowa jest ułożona naturalnie w stosunku do całego ciała lub czy jej odbicie jest widoczne w szklanym stole, przy którym siedzi. Zdemaskować deep fake&#8217;a może także nienaturalne mruganie (przez to, że większość technologii bazuje na obrazach z otwartymi oczami, mruganie na deep fake&#8217;u może być np. zbyt częste).</li>
<li>Połączenie dźwięku i obrazu. Zwróć uwagę, czy ruch ust jest zbieżny z dźwiękiem. Jeśli występują w tej sferze jakieś opóźnienia, bardzo możliwe, że ścieżka dźwiękowa i wizualna zostały ze sobą sztucznie połączone.</li>
<li>Oceń montaż. Nieprawidłowości między obrazami, takie jak: przeskakujące klatki, zmieniający się kolor lub różne kąty padania światła, również mogą wskazywać na to, że wideo to deep fake.</li>
</ol>
Często taka analiza może być pracochłonna, można więc wtedy skorzystać ze stron organizacji fact-checkingowych, którym można zgłosić budzący nasze wątpliwości materiał.
<h3>Manipulacja danymi</h3>
Polega na wybiórczym przedstawianiu, przekształcaniu lub interpretowaniu danych w celu osiągnięcia pożądanych rezultatów. Autorzy publikacji mogą celowo prezentować tylko liczby, które potwierdzają ich tezy, a pomijać te, które im przeczą.
Jak rozpoznać manipulację danymi? Warto sprawdzać ich źródła, analizować metody zbierania i przetwarzania informacji oraz porównywać wyniki z innymi publikacjami.
<h4>O tego rodzaju manipulacji mogą świadczyć:</h4>
&#8211; Dobieranie danych pod tezę,
&#8211; Niereprezentatywne próby badawcze,
&#8211; Stronnicza wizualizacja wyników.
<h3>Przedstawianie opinii jako faktów</h3>
Manipulatorzy często przedstawiają własne opinie jako fakty w celu przekonania innych do swojego punktu widzenia. Z tego powodu unikają konkretów i danych, a swoje twierdzenia opierają na emocjach, opinii lub ogólnikach. Brak potwierdzenia tych przekazów w oficjalnych źródłach powinien wzbudzić naszą czujność. Pamiętajmy, że fakty są niepodważalne, ale opinie na ich temat mogą być subiektywne i nieprawdziwe.
<h3>Podszywanie się pod zaufane instytucje lub osoby</h3>
Podszywanie się pod znane osoby, celebrytów lub instytucje, aby zdobyć zaufanie i wpływ na nasze przekonania, jest częstą techniką manipulacji. Aby się przed nią uchronić, warto sprawdzać oficjalne strony, profile w mediach społecznościowych i weryfikować autentyczność informacji. Należy także zwracać uwagę na szczegóły, którymi mogą różnić się strony czy profile oficjalne od tych, które jedynie za takie się podają.
<h3>Nadmierne wykorzystywanie emocji</h3>
Emocje, takie jak strach, gniew czy radość, mogą być wykorzystywane przeciwko nam, by skłonić nas do reakcji lub podjęcia określonych działań. Autorzy zmanipulowanych przekazów często stymulują nasze emocje, zarówno działając długofalowo i stopniowo, jak i gwałtownie &#8211; jednym wpisem potrafią wzbudzić w nas złość, euforię lub oburzenie. Wszystko to, by osiągnąć własne cele. Przed podjęciem jakichkolwiek działań, warto zachować dystans, nie działać w pośpiechu, analizować informacje i dać sobie dłuższą chwilę na refleksję. Czemu jakiś przekaz aż tak mną wstrząsnął?
<h3>Podsumowanie</h3>
Rozpoznanie manipulacji w sieci wymaga uważności, krytycznego myślenia i zdolności do analizy informacji. Korzystanie z różnych źródeł, sprawdzanie faktów, szukanie informacji w zaufanych mediach i zachowanie zdrowego sceptycyzmu pomaga nam uniknąć manipulacji i podejmować bardziej świadome decyzje w świecie online. Pamiętajmy, że jako użytkownicy internetu mamy również odpowiedzialność dzielenia się rzetelnymi i sprawdzonymi informacjami, aby przeciwdziałać manipulacji i dezinformacji w sieci.
&nbsp;
Źródła:
<ol>
<li>Grycuk A., Fake newsy, trolle, boty i cyborgi w mediach społecznościowych. [w:] Analizy BAS [on-line]. Biuro Analiz Sejmowych, 2021. <a href="https://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/740FB3EF1F43CC55C125867600356FA7/$file/Analizy%20BAS%20152.pdf" target="_blank" rel="noopener">https://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/740FB3EF1F43CC55C125867600356FA7/$file/Analizy%20BAS%20152.pdf</a> [dostęp: 07.07.2023 r.]</li>
<li>Kalsnes B., Fake News. [w:] Oxford Research Encyclopedia of Communication [on-line]. 2018. [dostęp: 30.06.2023 r].</li>
<li>Nowak J. S., Społeczeństwo informacyjne – geneza i definicje, [w:] Społeczeństwo informacyjne. Krok naprzód, dwa kroki wstecz, red. P. Sienkiewicz, J. S. Nowak, Polskie Towarzystwo Informatyczne – Oddział Górnośląski, Katowice. (<a href="http://delibra.bg.polsl.pl/Content/24702/BCPS_28204_2008_Spoleczenstwo-inform.pdf" target="_blank" rel="noopener">http://delibra.bg.polsl.pl/Content/24702/BCPS_28204_2008_Spoleczenstwo-inform.pdf</a>, dostęp: 30.06.2023 r.</li>
</ol>
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;
&nbsp;

Skuteczne sposoby na weryfikowanie dezinformacji, fake newsów i deep fake&#8217;ów.

Jak rozpoznać manipulację w sieci?

Wybory europejskie już 9 czerwca. W tym artykule podpowiadamy, jak oddać ważny głos.

Jak oddać ważny głos w wyborach do Parlamentu Europejskiego?

Dowiedz się, jakie dodatkowe formy głosowania przysługują osobom z niepełnosprawnościami oraz jakie formalności trzeba spełnić, by z nich skorzystać.

Wybory europejskie: Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami. Głosowanie korespondencyjne, przez pełnomocnika i w dostosowanym lokalu 

Wyborcy, którzy najpóźniej w dniu wyborów ukończą 60 lat, mogą liczyć na pewne udogodnienia w oddawaniu głosów. Sprawdź szczegółowe informacje na ten temat.