Za nielegalne i szkodliwe treści w internecie uznajemy takie, które naruszają prawo lub mają negatywny wpływ na użytkowników oraz całe społeczeństwo. Przyjmują one formy takie jak:

1. Fałszywe informacje i oszustwa.
2. Rasistowskie i ksenofobiczne komentarze.
3. Materiały propagujące terroryzm i przemoc.
4. Cyberprzemoc, w tym obraźliwe, zniesławiające lub agresywne komentarze. skierowane do innych użytkowników.
5. Nielegalne publikowanie informacji poufnych lub danych osobowych bez zgody ich właścicieli.
6. Treści związane z handlem ludźmi lub narkotykami.
7. Naruszenie praw autorskich.
8. Pornografia dziecięca.

Ze względu na destruktywny charakter  tego typu treści powstały prawa i regulacje mające na celu ich zwalczanie, by zapewnić bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom internetu. Odpowiedzialności prawnej podlegają nie tylko ich autorzy, lecz także osoby, które je rozpowszechniają i udostępniają.

Regulacje europejskie w kontekście największych platform

W dniu 5 lipca 2022 r. Parlament Europejskich przyjął akt o usługach cyfrowych i akt o rynkach cyfrowych, które mają na celu ochronę użytkowników przed szkodliwymi i nielegalnymi treściami.

Europosłowie uznali, że dobrowolne działania podjęte przez platformy internetowe w celu moderowania treści są niewystarczające. Dlatego postanowili ustanowić jasne i ogólnounijne zasady, które obejmują skuteczne oraz szybkie mechanizmy zgłaszania i usuwania nielegalnych treści. Dzięki tym regulacjom użytkownicy będą mieć jeszcze wygodniejszy dostęp do narzędzi pozwalających zgłaszać tego rodzaju materiały. Jednocześnie wprowadzono mechanizmy zapobiegające nadużyciom, zapewniając powiadomienia dla użytkowników dotkniętych decyzją o oznaczeniu lub usunięciu treści, a także możliwość odwołania się od tych decyzji do krajowych organów rozstrzygających spory. Ważne jest również, aby platformy internetowe usuwały treści nielegalne w sposób rzetelny, proporcjonalny i niedyskryminujący, respektując prawa i wolności użytkowników, takie jak wolność wypowiedzi i wolny dostęp do informacji.

W przypadku materiałów, które są przestępstwem, platformy internetowe zostaną zobowiązane do zgłaszania poważnych przypadków właściwym organom ścigania, co ułatwi poszukiwanie i osądzenie sprawców.

W celu zwalczania szkodliwych treści, takich jak dezinformacja, wprowadzono również nowe przepisy dotyczące przejrzystości platform internetowych, w tym polityki monetyzacji. Użytkownicy mają także większą kontrolę nad zawartością online, która jest im wyświetlana poprzez możliwość rezygnacji z personalizowanych treści. Ponadto przepisy regulują reklamy ukierunkowane, zakazując kierowania ich do osób niepełnoletnich oraz wykorzystywania wrażliwych danych, takich jak orientacja seksualna, religia czy pochodzenie etniczne.

25 kwietnia 2023 roku Komisja Europejska przyjęła pierwsze decyzje w ramach aktu o usługach cyfrowych, wyróżniając 17 bardzo dużych platform internetowych i 2 bardzo duże wyszukiwarki internetowe, które mają co najmniej 45 mln aktywnych użytkowników miesięcznie. Przedsiębiorstwa te zostały zobowiązane do wywiązania się z pełnego zestawu nowych obowiązków w ciągu czterech miesięcy.

Więcej informacji na temat Aktu o rynkach cyfrowych i aktu o usługach cyfrowych można znaleźć w Bazie aktów prawnych Unii Europejskiej oraz na stronie Komisji Europejskiej.

Zgłaszanie treści, które są przestępstwem

W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa w sieci, należy zgłosić je w najbliższej jednostce policji lub prokuraturze. Będzie ono ścigane na wniosek osoby poszkodowanej. Można również złożyć zawiadomienie za pomocą strony: https://www.gov.pl/web/gov/zglos-przestepstwo.

Zgodnie zaś z ustawą o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, wszelkie internetowe próby oszustwa, wyłudzenia danych czy incydentów niebezpiecznych lub potencjalnie niebezpiecznych można zgłosić do CSIRT NASK, który jest jednostką wyznaczoną do realizacji tego typu zadań. Zgłoszenie można wysłać, używając poniższego formularza:

 

 

 

Źródła:

1. https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/economy/20201022STO89919/zwalczanie-szkodliwych-lub-nielegalnych-tresci-w-internecie [dostęp: 20.06.2023 r.]
2. https://www.gov.pl/web/numer-alarmowy-112/nielegalne-tresci-w-internecie2 [dostęp: 20.06.2023 r.]
3. https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/monografie/nielegalna-i-szkodliwa-tresc-w-internecie-aspekty-prawnokarne-369231196 [dostęp: 20.06.2023 r.]
4. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A52020PC0825 [dostęp: 20.06.2023 r.]
5. https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/digital-services-act-ensuring-safe-and-accountable-online-environment_pl [dostęp: 20.06.2023 r.]
6. https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/europe-fit-digital-age/digital-markets-act-ensuring-fair-and-open-digital-markets_pl [dostęp: 20.06.2023 r.]
7. https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/cyberprzestepczosc [dostęp: 21.06.2023 r.]
8. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001560/U/D20181560Lj.pdf [dostęp: 21.06.2023 r.]