<p><span class="ui-provider ckk ckl bde bdf bdg bdh bdi bdj bdk bdl bdm bdn bdo bdp bdq bdr bds bdt bdu bdv ckm ckn bdy bdz bea beb bec bed bee bef beg beh bei bej bek" dir="ltr">Rzetelne materiały i informacje o tym, jak weryfikować treści zamieszczane w internecie w okresie przedwyborczym, o szeroko pojętej dezinformacji oraz bezpiecznych wyborach.</span></p>


Baza wiedzy wyborczej

<p>Sprawdź, jak zgłosić niepokojące Cię treści do NASK lub CERT Polska oraz do właścicieli platform społecznościowych.</p>


Chcesz zgłosić incydent, który może zakłócić proces wyborczy?

<p>Znajdziesz tu ważne daty związane z wyborami.</p>


Kalendarium

<p>W weekend 6-9 czerwca będziemy mogli zagłosować na naszych kandydatów do Parlamentu Europejskiego.</p>


Wybory do PE w Polsce 2024

<p>Odbędzie się jedynie w tych okręgach, w których żaden z kandydatów na wójta/burmistrza/prezydenta miasta nie przekroczy 50 proc. poparcia.</p>


Wybory samorządowe 2024 [II tura]

<p>W przypadku drugiej tury wyborów samorządowych 2024 cisza wyborcza będzie obowiązywać od północy z 19 na 20 kwietnia do zakończenia głosowania w dniu 21 kwietnia. Cisza wyborcza dotyczy terenu całego kraju, nie tylko w tych miejsc, gdzie odbywa się ponowne głosowanie</p>


Cisza wyborcza przed II turą

<p>Głosowanie odbędzie się w godzinach 7:00-21:00.</p>


Wybory samorządowe 2024 [I tura]

<p>Rozpoczyna się na 24 godziny przed dniem głosowania i trwa do jego zakończenia. W przypadku wyborów samorządowych 2024 cisza wyborcza rozpocznie się o północy z 5 na 6 kwietnia i potrwa do zakończenia głosowania w dniu 7 kwietnia.</p>


Cisza wyborcza

<p>Okres kampanii wyborczych oraz samego głosowania często wiąże się z narażeniem obywateli na szum informacyjny z różnych kanałów komunikacji. Manipulacja treściami oraz rozpowszechnianie dezinformacyjnych przekazów są powszechnie stosowane przez różne grupy interesów. Ich celem jest wprowadzanie bądź pogłębianie podziałów politycznych, a także wywieranie wpływu na decyzje głosujących. Wiedza społeczeństwa w tym obszarze jest kluczowa dla zachowania integralności wyborów oraz podejmowania świadomych decyzji. Przed zbliżającą się II turą wyborów samorządowych przypominamy o tym, jak dezinformowano Polaków w czasie wyborów parlamentarnych 2023.</p>
<h4>Kampania SMS-owa dotycząca głosowania w referendum</h4>
<p>Tuż przed wyborami, 12 października 2023 roku w polskojęzycznej części mediów społecznościowych zaczęły pojawiać się informacje o kampaniach SMS-owych związanych ze zbliżającym się głosowaniem. Jedną z nich powiązano z próbą manipulacji wynikiem referendum przez ówczesny rząd. Wiadomości tekstowe dotyczyły kwestii referendalnych i tego, w jaki sposób głosować. W celu wywarcia wpływu na odbiorców podkreślono, że cztery oddane głosy na „NIE” w referendum powstrzymają napływ nielegalnych imigrantów. Komentujący doszukiwali się powiązań kampanii z władzą oraz wskazywali na niezgodne z prawem wywieranie wpływu na wyborców.</p>
<p><img decoding="async" loading="lazy" class="alignnone size-full wp-image-2019" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Niebezpiecznik.png" alt="" width="263" height="269" /></p>
<h6>Źródło: Niebezpiecznik.pl</h6>
<p>Taka forma agitacji politycznej zaskoczyła odbiorców, tym bardziej, że w Polsce nie mieliśmy z nią wcześniej do czynienia.</p>
<p><strong>Na co zatem należy zwracać uwagę? </strong>Istotny jest język prezentowanych treści oraz nadawca wiadomości. Jak można zauważyć w tym przypadku, pominięto polskie znaki, co jest pierwszą sugestią, że komunikat nie jest oficjalnym przekazem. Ponadto wiadomości były wysyłane od podejrzanych nadawców. Były podpisane między innymi jako: „Info”, nieznane numery telefonów lub ciągi przypadkowych znaków.</p>
<h4>Kampania SMS-owa dotycząca darmowych pogrzebów dla seniorów</h4>
<p>Druga kampania dotyczyła fałszywych SMS-ów o treści: „GlosujNaPiS!Przywrocilismy seniorom prawo do godnej starosci i zrobimy tez pogrzeby emerytow za darmo” [pisownia oryginalna – red.]</p>
<p><img decoding="async" loading="lazy" class="alignnone size-full wp-image-2020" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Obraz3_blur.png" alt="" width="287" height="219" /></p>
<p>Wiadomości zostały stworzone w taki sposób, by sprawiać wrażenie, że jest to element kampanii wyborczej Zjednoczonej Prawicy. Próba przynajmniej częściowo okazała się udana, gdyż część użytkowników mediów społecznościowych zaczęła łączyć otrzymane wiadomości właśnie z tym ugrupowaniem. Sugerowano również, że w ten sposób ówcześnie rządząca partii chce desperacko utrzymać się u władzy. Do niektórych wpisów dołączano także hasztag #TrumnaPlus, pod którym publikowano otrzymane przez użytkowników SMS-y.</p>
<p>Wiadomości z fałszywym przekazem otrzymywali abonenci sieci komórkowych Plus i Orange.</p>
<p><strong>Na co zatem należy zwracać uwagę?</strong> Warto spojrzeć na cechę charakterystyczną dla treści dezinformacyjnych, czyli brak polskich znaków oraz interpunkcji. Ponadto pogrzeby dla emerytów za darmo bardziej przypominają żart niż poważny postulat. Oczywiście nie było go w programie Prawa i Sprawiedliwości <a href="#_ftn1" name="_ftnref1"><strong>[1].</strong></a></p>
<h4>Ostrzeżenia o fałszywych wiadomościach</h4>
<p>Komunikat w sprawie wspomnianych kampanii SMS-owych opublikowało tego samego dnia (12 października 2024 roku) w swoich kanałach w mediach społecznościowych Rządowe Centrum Bezpieczeństwa. Ostrzegano w nim przed podszywającymi się pod komitety wyborcze fałszywymi SMS-ami oraz e-mailami, a także poinformowano, że do użytkowników telefonów wysłano oficjalny alert.</p>
<p><img decoding="async" loading="lazy" class="alignnone size-full wp-image-2021" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Obraz4.png" alt="" width="348" height="530" srcset="https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Obraz4.png 348w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Obraz4-197x300.png 197w" sizes="(max-width: 348px) 100vw, 348px" /></p>
<p>Część internautów nie uwierzyła jednak w to stanowisko. W natłoku pojawiających się treści zwracano uwagę, że również wiadomości od RCB mogą być elementem fałszywej kampanii.</p>
<p><strong>Na co zatem należy zwracać uwagę?</strong> Kluczową kwestią podczas weryfikowania prawdziwości informacji jest sprawdzenie źródła jej pochodzenia.</p>
<h4>Na świecie</h4>
<p>Dezinformacyjne kampanie SMS-owe nie są jednak niczym nowym, a Polska nie jest tu wyjątkiem. Podobną akcję przeprowadzono chociażby w 2022 roku na terenie Stanów Zjednoczonych, w noc poprzedzającą głosowanie mieszkańców Kansas w stanowym referendum<a href="#_ftn1" name="_ftnref1"><strong>[2]</strong></a>. Wyborcy zobaczyli na swoich telefonach komunikat na temat sposobu głosowania. Seria SMS-ów fałszywie informowała ich, że głos oddany na „tak” zapewni ochronę dostępu do aborcji w ich stanie, podczas gdy w rzeczywistości dałoby to wynik odwrotny. Ostatecznie manipulacyjne wiadomości nie przełożyły się w żaden sposób na głosujących, jednak warto zwrócić uwagę, że taka technika dezinformacji wykorzystywana jest powszechnie.</p>
<h4>Co robić w przypadku zauważenia podejrzanych treści?</h4>
<p>Każdy z nas narażony jest na manipulacje i kontakt z fałszywymi informacjami. Pamiętajmy jednak, że możemy znacznie ograniczyć ich szkodliwe działanie. W serwisie www.bezpiecznewybory.pl znajduje się zakładka <a href="https://bezpiecznewybory.pl/zglos-incydent">Zgłoś incydent</a>. Poprzez odpowiedni formularz można przekazać tam treści dotyczące wyborów, które wzbudzają wątpliwości co do ich prawdziwości. Dotyczy to również szkodliwych kampanii SMS-owych, które obsługuje zespół CERT Polska. Podejrzane wiadomości tekstowe można bezpośrednio przekazywać na numer: 8080.</p>
<p>&nbsp;</p>
<p><a href="#_ftnref1" name="_ftn1">[1]</a> <a href="https://t.co/b4Q7LVxfbG">https://t.co/b4Q7LVxfbG</a> [dostęp: 17.04.2024 r., godz. 11:00]</p>
<p><a href="#_ftnref1" name="_ftn1">[2]</a> <a href="https://www.nbcnews.com/tech/security/disinformation-text-message-problem-answers-rcna41997">https://www.nbcnews.com/tech/security/disinformation-text-message-problem-answers-rcna41997</a> [dostęp: 05.04.2024 r.]</p>
<p>&nbsp;</p>


<p>Przed zbliżającą się II turą wyborów samorządowych przypominamy o tym, jak dezinformowano Polaków w czasie wyborów parlamentarnych 2023.</p>


Kampanie SMS-owe podczas wyborów parlamentarnych 2023

<p>Wybory samorządowe to czas, gdy obywatele mają możliwość wyłonienia swoich przedstawicieli, którzy będą reprezentować ich interesy i podejmować decyzje dotyczące życia lokalnego. Z tego powodu wszelkie próby dezinformacji czy manipulacji w tym okresie mogą zakłócić proces wyborczy, zagrażając zaufaniu do instytucji publicznych.</p>
<p>W trakcie weekendu wyborczego w mediach społecznościowych odnotowaliśmy szkodliwe treści dezinformacyjne. Poniżej wskazujemy te, które mogły mieć szczególnie negatywny wpływ na proces wyborczy oraz uderzać w wizerunek instytucji odpowiedzialnych za ich przeprowadzenie.</p>
<h4>Czy ograniczono obywatelom możliwość głosowania?</h4>
<p>W mediach społecznościowych pojawiły się zdjęcia karty wyborczej, na której brakowało pól do postawienia znaku „X” przy nazwiskach kandydatów startujących z list Prawa i Sprawiedliwości oraz komitetu Bezpartyjni Samorządowcy. Sugerowano, że jest to celowy zabieg, który uniemożliwia oddawanie głosów na wskazane partie. Pojawiały się również głosy o manipulowaniu wynikiem wyborów, a nawet ich sfałszowaniem.</p>
<p><img decoding="async" loading="lazy" class="alignnone  wp-image-2013" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Karty1.png" alt="" width="299" height="699" srcset="https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Karty1.png 273w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Karty1-128x300.png 128w" sizes="(max-width: 299px) 100vw, 299px" /></p>
<h4>Sprawdziliśmy to: Na czym polegały nieprawidłowości?</h4>
<p>Zdjęcie przestawiało kartę do głosowania w wyborach do Sejmiku Województwa Mazowieckiego w okręgu wyborczym nr 3. Według informacji przekazanych przez Państwową Komisję Wyborczą wadliwe karty zostały źle przycięte i zauważone przez komisję wyborczą, która natychmiast podjęła odpowiednie kroki. Zgodnie z przepisami karty wyborcze nie mogą być pogięte ani uszkodzone [1]<strong>,</strong> dlatego zostały one odłożone na bok.</p>
<p>Przewodnicząca Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak odniosła się do tej sytuacji 7 kwietnia podczas konferencji prasowej PKW: „Komisja obwodowa w momencie kiedy otrzymuje karty w przeddzień głosowania, ma obowiązek sprawdzenia nie tylko liczby tych kart, które otrzymała, ale również i treści […]. I tutaj – tak jak mówię – zostały od razu poinformowane koordynator wyznaczony w Warszawie dla danej dzielnicy i przekazał informację dalej. Te karty zostały wycofane i zarządzono dodruk nowych kart”[2].</p>
<p>Mimo wyjaśnienia incydentu przez PKW niektórzy użytkownicy mediów społecznościowych nadal sugerowali, że jest to proceder na większą skalę. Starano się stworzyć wrażenie, że sytuacja dotyczy całej Polski. Wprowadzano także odbiorców w błąd, dając im do zrozumienia, że zdjęcia przedstawiają karty wydane wyborcom.</p>
<h4>Oddzielny wątek – pogięte karty do głosowania</h4>
<p>Użytkownicy mediów społecznościowych wskazywali również, że w okręgach wyborczych wydawane były uszkodzone karty do głosowania. Na nich również nie można było postawić znaku „X” przy niektórych kandydatach. Dołączane zdjęcia przedstawiały karty, które były ostemplowane. Sprawę nagłaśniali między innymi politycy i dziennikarze. Taka teza miała wskazywać na nieprawidłowości w komisjach wyborczych i podnieść skalę zjawiska. Według przekazu komisje miały wydawać karty, które nie powinny zostać dopuszczone ze względu na wady.</p>
<p><img decoding="async" loading="lazy" class="alignnone size-full wp-image-2014" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/frackowiak.png" alt="" width="452" height="672" srcset="https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/frackowiak.png 452w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/frackowiak-202x300.png 202w" sizes="(max-width: 452px) 100vw, 452px" /></p>
<h4>Sprawdziliśmy to</h4>
<p>Do sprawy odniósł się rzecznik PKW Marcin Chmielnicki w odpowiedzi na jeden z popularnych postów w serwisie X: „Szanowny Panie Redaktorze, uprzejmie informuję, że na zdjęciach znajdują się karty wycofane oraz uszkodzone, ponieważ posiadają zagniecenia. Zostało to zauważone przed otwarciem lokalu, a zdjęcie zostało wykonane i udostępnione bezpodstawnie przez męża zaufania. Ponadto komisje obwodowe zostały już w dniu wczorajszym pouczone o konieczności stosowania się do wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej i weryfikowania poprawności wszystkich kart na różnym etapie procesu wyborczego”[3].</p>
<h4>Brak logo komitetu: manipulacja czy błąd?</h4>
<p>Poza problemami z przyciętymi kartami pojawiły się także doniesienia o kartach, na których widniało logo tylko jednego komitetu wyborczego. Część internautów pisała o tym, że było to celowe działanie mające zwrócić uwagę na danych kandydatów i skłonić do oddania na nich głosu.</p>
<p><img decoding="async" loading="lazy" class="alignnone  wp-image-2015" src="http://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Karty3.png" alt="" width="367" height="500" srcset="https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Karty3.png 317w, https://bezpiecznewybory.multisite.lab.nob.pib.nask.pl/wp-content/uploads/sites/5/2024/04/Karty3-220x300.png 220w" sizes="(max-width: 367px) 100vw, 367px" /></p>
<h4>Sprawdziliśmy to</h4>
<p>Co mówi prawo o umieszczaniu logo komitetu na kartach do głosowania? Zgodnie z artykułem 93 Kodeksu wyborczego<a href="#_ftn1" name="_ftnref1">[4]</a> decyzja o umieszczeniu logo na kartach należy do samego komitetu. Oznacza to, że pojawiające się znaki graficzne nie sugerują obywatelom głosowania na konkretnego kandydata i nie mają nic wspólnego z manipulowaniem wynikami wyborów.</p>
<p>Tego rodzaju przekazy mają na celu sprawianie wrażenia wśród odbiorców, że partie, które nie miały logo, są w Polsce dyskryminowane.</p>
<h4>O czym warto pamiętać?</h4>
<p>Zdjęcia wadliwych kart do głosowania w wyborach samorządowych były prawdziwe. Problemy, o których pisano w mediach społecznościowych, zostały zauważone wcześniej i rozwiązane przed rozpoczęciem głosowania. Natomiast doniesienia, o tym, że zostały one wydane wyborcom nie są zgodne z prawdą.  W przypadku braku logo komitetu na niektórych kartach, odpowiedzią jest decyzja samych komitetów. Warto jednak pamiętać, że wszelkie nieprawidłowości w procesie wyborczym powinny być zgłaszane odpowiednim organom.</p>
<p>W tym celu zachęcamy również do korzystania z naszego <a href="https://bezpiecznewybory.pl/zglos-incydent">formularza</a>.</p>
<p>&nbsp;</p>
<p>&nbsp;</p>
<p>&nbsp;</p>
<p>&nbsp;</p>
<p><strong>[1]</strong> https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110210112/U/D20110112Lj.pdf [dostęp: 12.04.2024 r.]</p>
<p><strong>[2]</strong> Konferencja prasowa PKW z dnia 07.04.2024 r. online: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=1SZw9l6NNmk">https://www.youtube.com/watch?v=1SZw9l6NNmk</a> [dostęp: 12.04.2024 r.]</p>
<p><strong>[3]</strong> https://twitter.com/mpchmielnicki/status/1776970730392952965 [dostęp: 12.02.2024 r., godz. 15:00]</p>
<p><a href="#_ftnref1" name="_ftn1">[4]</a> <a href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110210112/U/D20110112Lj.pdf">https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20110210112/U/D20110112Lj.pdf</a> [dostęp: 12.04.2024 r.]</p>


<p>Dowiedz się, jakie narracje dezinformacyjne odnotowaliśmy w weekend wyborczy.</p>


Dezinformacja w czasie wyborów samorządowych

<p>W niedzielę 7 kwietnia odbyła się I tura wyborów samorządowych. Jak podała Państwowa Komisja Wyborcza, frekwencja wyniosła 51,99 proc. Uprawnionych do głosowania było ponad 28 milionów osób, a karty wydano ponad 15 milionom obywateli.<a href="#_ftn1" name="_ftnref1">[1]</a></p>
<p>W sumie wybrano:</p>
<ul>
<li>1464 wójtów,</li>
<li>906 burmistrzów,</li>
<li>107 prezydentów miast.</li>
</ul>
<h4>Głosów nieważnych oddano 198 669 (1,32 proc.)</h4>
<p>Unieważniono je z powodu:</p>
<ul>
<li>postawienia znaku X obok nazwiska dwóch lub więcej kandydatów albo jednocześnie za i przeciw wyborowi kandydata (60 631 głosów, czyli 30,52 proc.),</li>
<li>niepostawienia znaku X obok nazwiska żadnego kandydata (136 954 głosów, czyli 68,94 proc.),</li>
<li>postawienia znaku X obok nazwiska skreślonego kandydata (1084 głosy, czyli 0,55 proc.).</li>
</ul>
<h4>Przypominamy, jak poprawnie oddać głos</h4>
<p>W drugiej turze, bez względu na miejsce oddawania głosu, wyborcy dostaną tylko po jednej karcie z dwoma nazwiskami kandydatów na wójta/burmistrza/prezydenta, którzy uzyskali najwięcej głosów w pierwszym terminie. Głosować należy w miejscu stałego zamieszkania, tam gdzie jesteśmy już przypisani do rejestru wyborców.</p>
<p>Na każdej z otrzymanych kart będzie można wybrać tylko jednego kandydata. Podobnie jak w wyborach parlamentarnych, nasz głos będzie ważny, jeśli w kratce przy nazwisku danego kandydata postawiony zostanie znak „X”.</p>
<p>Karty do głosowania powinny mieć widoczne imiona i nazwiska kandydatów oraz kwadratowe pola wyboru przy każdym z nich. Nie powinno być na nich także uszkodzeń. Należy także zwrócić uwagę na to, by na karcie widniała pieczęć komisji wyborczej. Jeśli jej nie ma, należy niezwłocznie zgłosić to komisji wyborczej w danym lokalu. W przeciwnym wypadku oddany głos będzie nieważny.</p>
<h4>II tura i wybór przez radę gminy</h4>
<p>W 748 gminach i miastach 21 kwietnia odbędzie się II tura wyborów<a href="#_ftn2" name="_ftnref2">[2]</a>. Żaden z kandydatów na wójta, burmistrza czy prezydenta miasta nie przekroczył tam bowiem progu 50 procent ważnie oddanych głosów.</p>
<p>Ponownie zagłosują mieszkańcy w 60 miastach prezydenckich. Dogrywka w wyborach na prezydenta będzie potrzebna w 9 miastach wojewódzkich: Gorzowie Wielkopolskim, Kielcach, Krakowie, Olsztynie, Poznaniu, Rzeszowie, Toruniu, Wrocławiu i Zielonej Górze.</p>
<p>W jednej z gmin nie wybrano wójta, mimo że o stanowisko ubiegał się tylko jeden kandydat. Nie uzyskał on jednak ponad połowy ważnie oddanych głosów, więc zgodnie z Kodeksem wyborczym wyboru dokona rada gminy.</p>
<p><a href="#_ftnref1" name="_ftn1">[1]</a> Konferencja prasowa Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 9 kwietnia 2024 r. Online: <a href="https://www.youtube.com/watch?v=bPpBwqfN-as">https://www.youtube.com/watch?v=bPpBwqfN-as</a> [dostęp: 11.04.2024 r. godz. 10:00]</p>
<p><a href="#_ftnref2" name="_ftn2">[2]</a> <a href="https://wybory.gov.pl/samorzad2024/statics/PKW_AKTUALNOSCI/uploaded_files/1712751143_obwieszczenie-wbp-pkw-tura-1-final.pdf">https://wybory.gov.pl/samorzad2024/statics/PKW_AKTUALNOSCI/uploaded_files/1712751143_obwieszczenie-wbp-pkw-tura-1-final.pdf</a> [dostęp: 11.04.2024 r. godz. 10:00]</p>


<p>7 kwietnia zakończyła się pierwsza tura wyborów lokalnych. Przestawiamy najważniejsze informacje na temat jej wyników oraz zbliżającej się drugiej tury.</p>


Podsumowanie po I turze wyborów samorządowych

<p>Dowiedz się, jak będą wyglądały karty do głosowania i jak oddać ważny głos.</p>


Zasady oddawania głosów w II turze wyborów samorządowych

<p>Sprawdź, jak wybrać władze lokalne tam, gdzie mieszkasz.</p>


Głosowanie poza miejscem zameldowania - wybory samorządowe 2024

<p>Na co zwrócić uwagę w lokalu wyborczym, odbierając i wypełniając karty do głosowania?</p>
